Veeh Saalaan Baad
ویہہ سالاں بعد او ہینری
سپاہی دے سست بھاری قدماں دی آواز سڑک وچوں آئی۔ کویلا نہیں سی ہویا۔ اجے تاں رات دے دس وی نہیں سن وجے پر آلے-دوآلے کوئی نہیں سی۔ ٹھنڈھی ہوا اتے مینہہ دی واچھڑ نے لوکاں نوں اندریں واڑ دتا سی۔
سپاہی عامَ رفتار نال چل رہا سی۔ کدے-کدے اوہ رک کے ویکھدا کہ دروازے نوں تالا ٹھیک طرحاں لگیا ہویا ہے۔ کدے-کدے اوہ اپنے ڈنڈے نوں گھماؤندا جاں شانتمئی گلی وچّ گھوکھویں نظر ماردا۔ اس دی تھیٹ امن چین والی سی۔ اتھے مکھ طور ‘تے دوکاناں جاں دفتر سن جہڑے کدوں دے بند ہو گئے سن۔ روشنی صرف کونے والے کیمسٹ سٹور، اک سگرٹ سٹور اتے رات بھر کھلھن والے اک کیفے ‘تے سی۔
سپاہی اچانک ہولی چلن لگّ پیا۔ اس نوں اک ہارڈویئر سٹور دے ہنیرے دروازے دے لانگھے وچّ اک آدمی دسیا جس دے منہ وچّ ان-بلدی سگرٹ سی۔ اوہ اس کول گیا۔ ”افسرا!” آدمی نے ترنت آکھیا، ”میں تاں اتھے اک دوست دی اڈیک کر رہا ہا۔ ویہہ سال پہلاں اسیں اک میٹنگ دا آیوجن کیتا سی۔ ایہہ گلّ تینوں عجیب لگدی اے، ہے نہ؟ میں تینوں دسانگا تے پھر تینوں آپ ہی سمجھ آ جاوے گی۔ ویہہ سال پہلاں اس سٹور دی تھاں اک ریستراں ہندا سی- بگّ جو بریڈی ریستراں۔”
”پنج سال پہلاں اس نوں ڈھاہ دتا گیا سی۔” سپاہی نے آکھیا۔
دروازے دے لانگھے وچّ کھڑے آدمی نے ماچس نال اپنی سگرٹ سلگائی۔ ماچس دی روشنی وچّ سپاہی نے اک پیلا، نکیاں اکھاں والا چورس چہرہ ویکھیا جس دے سجے بھروٹے دے نیڑے اک چھوٹا سفید نشان وی سی۔ اس نے آدمی دا ٹائی-پنّ وی ویکھیا جس ‘تے بے ترتیبی نال ہیرے جڑے ہوئے سن۔
آدمی نے سگرٹ دا سوٹا لایا اتے اپنی کہانی جاری رکھی، ”ویہہ سال پہلاں…”
اس نے آکھیا، ”میں اتھے اپنے سبھ توں چنگے متر تے دنیاں دے سبھ توں سچے آدمی جمی ویلز نال ‘بگّ جو بریڈی’ ‘تے ڈنر کیتا سی۔ جمی تے میں اتھے نیویارک وچّ اکٹھے پلے سی۔ اسیں بھراواں وانگ سی۔ میں اٹھاراں ورھیاں دا سی تے جمی ویہاں دا۔ اگلی سویر میں دھن کماؤن لئی پچھم ولّ چلیا جانا سی۔ پر جمی… جمی نوں تاں تسیں نیویارک توں اک انچ وی نہیں سی ہلا سکدے۔ اس لئی تاں دنیاں وچّ ایہی اک تھاں سی۔ اس رات اسیں فیصلہ کیتا کہ ویہہ سالاں بعد اتھے پھر ملانگے۔ اسیں چاہے کنے وی دور ہوئیے، امیر ہوئیے جاں غریب، جے جؤندے ہوئے تاں ضرور ملانگے۔ اسیں سوچیا سی کہ ویہہ سالاں وچّ اسیں اپنیاں زندگیاں بنا لوانگے۔”
”ایہہ سبھ بہت دلچسپ اے۔” سپاہی نے آکھیا، ”پر میٹنگاں وچلا سماں بہت لما ہے۔ تینوں اپنے متر بارے مگروں کجھ نہیں پتہ لگیا؟”
”گلّ ایہہ ہے کہ اسیں پہلاں تاں باقاعدگی نال اک-دوجے نوں خط لکھدے رہے۔ پھر میں کم-کار وچّ انا رجھّ گیا کہ میرے کول خط لکھن دا سماں ہی نہیں سی ہندا۔ ہولی-ہولی اسیں اک-دوجے دا تھہو-ٹکانا بھلّ گئے پر اوہ دنیاں دا سبھ توں چنگا تے سچا متر سی۔ مینوں یقین ہے کہ جے جمی جیوندا ہویا تاں اوہ اپنے متر نوں کدے وی نہیں بھلیگا۔ میں اج رات ہزار میل توں اس نوں ملن اتھے آیا ہاں اتے جے اوہ مل گیا تاں میرا انی دوروں آؤنا سفل ہو جاویگا۔”
پچھم والے آدمی نے اپنی جیب وچوں اک خوبصورت گھڑی کڈھی۔ سپاہی نے ویکھیا کہ اس دے ڈھکناں ‘تے نکے-نکے ہیرے جڑے ہوئے سن۔
”دس وجن ‘چ تنّ منٹ رہندے نے۔” اس نے آکھیا، ”پورے دس وجے سن جدوں اسیں ‘بگّ جو بریڈی’ دے دروازے ‘تے اک-دوجے نوں الوداع آکھی سی۔”
”پچھم وچّ توں چنگا رہا؟” سپاہی نے پچھیا۔
”برا وی نہیں۔ مینوں امید ہے جمی وی چنگا ہی رہا ہووےگا۔ جمی تھوڑھا جیہا سست سی۔ بندہ ودھیا سی پر سی سست۔ اوہ کدے کوئی رسک نہیں سی لیندا۔ مینوں تاں دھن کماؤن لئی رسک لینا پیا۔ پچھم وچّ تاں ایہہ سبھ کرنا وی پیندا ہے۔”
سپاہی نے اپنا ڈنڈا گھمایا اتے ترن لگیا، ”میں اپنی ڈیوٹی ‘تے اگے جانا ہے۔” اس نے آکھیا، ”امید ہے تیرا متر آویگا۔ کی توں لما سماں اس دی اڈیک کرینگا؟”
”گھٹو-گھٹو ادھا گھنٹہ،” آدمی نے آکھیا، ”جے جمی جیوندا ہویا تاں ادوں تک آ جاویگا۔ میں اس دی اڈیک کراں گا۔ مینوں برا نہیں لگیگا جے مینوں جمی دی، پیارے جمی دی، لما سماں وی اڈیک کرنی پوے۔ افسرا! شبھ راتری۔”
”شبھ راتری۔” سپاہی نے آکھیا اتے سست بھاری قدماں نال کتے-کتے کسے دروازے نوں ٹونہدا، اپنی بیٹ وچّ تردا رہا۔
اس ویلے تک تیز مینہہ پین لگّ پیا سی اتے ہنیری وی آ گئی سی۔ تھوڑھے جہے لوک، جہڑے اجیہے بھیڑے موسم وچّ اجے باہر سن، کاہلی-کاہلی سر جھکا کے دوڑے۔ اوہناں دے کوٹاں دے کالر اپر ولّ نوں، ٹوپ ہیٹھاں ولّ نوں اتے ہتھ جیباں وچّ سن۔ ہارڈویئر سٹور دے ہنیرے دروازے دے لانگھے وچّ اوہ آدمی جہڑا ہزار میل توں اپنے پرانے متر نوں ملن آیا سی، سگرٹ دے سوٹے لاؤندا اس دی اڈیک وچّ کھڑھا سی۔ اس نوں اتھے اڈیکدیاں ویہہ کو منٹ ہوئے سن جد اک لما آدمی کاہلی-کاہلی گلی لنگھ کے اس کول آیا۔ ہورناں وانگ اس آدمی نے وی لما رینکوٹ پایا ہویا سی جس دا کالر اپر ولّ اس دے کناں تک پہنچیا ہویا سی جدوں کہ اس دا ٹوپ ہیٹھاں اس دے متھے تک آیا ہویا سی۔
”توں بوب ایں؟” آدمی نے انشچتتا نال پچھیا۔
”جمی ویلز، ایہہ توں ہی ہیں؟” دروازے دے لانگھے وچّ کھڑھا آدمی چلایا۔
ہنے آئے آدمی نے پہلے دے دوویں ہتھ اپنے ہتھاں وچّ گھٹّ لئے۔
”توں بوب ایں، پیارا بوب۔ مینوں یقین سی کہ جے توں جیوندا ہویا تاں ضرور آئیںگا۔ ویہہ سال لما سماں ہندے، ہے نہ؟ ‘بگّ جو بریڈی’ ختم ہو گیا ہے۔ کنی ماڑی گلّ ہے! اسیں اپنے ملاپ دی خوشی وچّ اتھے ڈنر کر لیندے۔ تینوں پچھم کویں لگیا؟”
”ودھیا۔ اس نے مینوں اوہ سبھ کجھ دتا جو میں چاہندا سی۔ جمی، توں بہت بدل گیا ہیں۔ میں کدے سوچیا نہیں سی کہ توں انا لما ہیں۔”
”میرا خیال ہے تیرے جان توں بعد میں تھوڑھا جیہا لما ہو گیا۔”
”جمی، نیویارک وچّ تیرا سبھ ٹھیک چل رہا ہے؟”
”برا نہیں۔ مینوں کوئی شکایت نیں۔ میں شہر دے اک دفتر وچّ کم کردا ہاں۔ بوب، آ آپاں کسے ہور تھاں چلیئے اتے پرانیاں سمیاں دیاں گلاں رجّ کے کریئے۔”
دوویں بانہہ وچّ بانہہ پا کے ترن لگے۔ پچھم توں آیا آدمی اپنی زندگی تے اپنیاں کامیابیاں بارے گلاں کردا رہا۔ دوجا، جس نے اپنا چہرہ اپنے کوٹ دے کالر وچّ چھپایا ہویا سی، بہت دلچسپی نال سندا رہا۔
گلی دے کونے ‘تے اوہ کیمسٹ دے سٹور ‘تے، جہڑا روشنیاں نال جگمگا رہا سی، پہنچے۔ اوہ رک گئے اتے اوہناں نے اک-دوجے دے چہرے ولّ دھیان نال ویکھیا۔ اچانک ہی پچھم والا اچی-اچی بولن لگیا، ”توں جمی ویلز نہیں۔ ویہہ سالاں دا سماں لما تاں ہندا ہے پر انا لما وی نہیں کہ تیرا نکّ لمے توں چھوٹا ہو جاوے۔”
”پر ایہہ انا لما تاں ہندا ہے کہ اک بھلا آدمی مجرم بن جائے۔” دوجے نے آکھیا، ”سلکی بوب، توں پچھلے دس منٹاں توں حراست وچّ ہیں۔ شکاگو دی پولیس تیری بھال وچّ ہے۔ اس نوں پتہ سی کہ توں ادھر آئیںگا اتے سانوں فون آیا کہ اسیں نظر رکھیئے۔ پولیس نے تیرے نال گلّ کرنی ہے تے تینوں پتہ ہی اے کہ کیوں- اس بینک ڈاکے بارے۔ پر اس توں پہلاں آپاں پولیس سٹیشن چلیئے، میں تینوں اک چھوٹا جیہا پتر دینا ہے۔ توں اس نوں کھڑکی وچوں آ رہی روشنی وچّ پڑھ سکدا ہیں۔ ایہہ پتر جمی ویلز ولوں ہے۔ اوہ اس بیٹ دا سپاہی ہے۔”
پچھم والے آدمی نے پتر ویکھیا۔ جد اوہ اس نوں پڑھن لگیا تاں اوہ اڈول سی پر پھر اس دے ہتھ کمبن لگّ پئے۔ پتر بہت چھوٹا سی:
بوب، میں سمیں سر پہنچ گیا سی۔ پر جد توں اپنی سگرٹ سلگائی تاں میں تینوں ‘سلکی بوب’ وجوں پچھان لیا جہڑا شکاگو پولیس نوں لوڑیندا ہے۔ میں تینوں آپ گرفتار نہیں کر سکیا اتے سادے کپڑیاں والے سپاہی نوں اپنا ایہہ کم کرن لئی آکھیا ہے۔
جمی۔
انوواد: ڈاکٹر. ہرنیک سنگھ کیلے
