بشیرا نوتیج سنگھ
بشیرا تے میں بڑے چنگے بیلی ساں ۔ لکن-میٹی جاں کسے ہور کھیڈ وچّ جدوں ہانی بننا ہندا تاں اسیں دوویں کوشش کردے کہ اسیں ہانی بنیئیں جے کتے بنٹیاں توں، دوات ڈلھن توں جاں بال-عمر دے ہور سیاں بہانیاں توں جے کوئی میرے نال لڑ پیندا تاں اوہ نت میری مدد کردا۔جماعت وچّ جو کجھ اسنوں سمجھ نہ پیندا تاں میں سمجھا دیندا۔
امتحان لئی اسیں کٹھے تیاری کردے، تے جنا کجھ مینوں آؤ'دا ہندا میں اوہنوں پڑھا دندا ۔ اسیں اک دوجے دی بانہہ ساں۔
میں چھوٹیاں ہندیاں توں بہت ہی گھٹ کدے رویا ہووانگا ۔…ہاں اک وار دا چیتا اے میں پھرن پھرن روئی جاندا ساں تے بس ہی نہیں ساں کردا۔کھیڈدیاں کھیڈدیاں بشیرے نوں متھے دے وچکار وڈا سارا قابلی بھونڈ لڑ گیا سی۔تے اوہدے نکّ وچوں لہو دی تتیری چھٹّ پئی سی تے میں بیوسا جیہا ہو کے رون لگ پیا ساں،...„مینوں اپنے متھے وچّ سوج چڑھدی جاپی سی...۔
کئی منڈے یاری توں سڑدے ہندے سن ۔ میں جماعت وچ پڑھائی وچّ سبھ توں چنگا ساں...تے بشیرا کھیڈاں دوڑاں وچّ۔نالے بشیرا گاؤندا بڑا چنگا سی تے سویرے پڑھائی توں پہلاں جہڑی 'پریئر' ہندی سی، اوہدے وچّ اگوائی کردا ہندا سی ۔بشیرا میرے توں پہلاں دا اس سکول وچّ پڑھدا سی ۔ پہلوں سنیا ایں اوہ پڑھائی وچّ بڑا نالائق ہندا سی۔مینوں اپنے پچھلے سکول وچّ ڈرل ماسٹر کولوں بڑا ڈر لگدا
ہندا سی ۔ ہاکی فٹ-بال تے ہورناں کھیڈاں وچوں کجھ وی مینوں نہی' سی آؤندا ۔ پر جدوں دا میں اس سکول وچّ آیا ساں، میرا ایہہ ڈر ہٹ گیا سی، تے میں کھیڈاں وچّ چنگا ہو گیا ساں، تے بشیرا پڑھائی وچّ اجیہا جادو سی ساڈی یاری دا۔
بشیرے دی فٹ-بال وچّ ککّ بڑی مشہور ہندی سی ۔ جدوں ساڈا میچ کسے ہور سکول نال ہونا ہندا تاں اوہناں دے کھڈاری بشیرے دے گوڈے گٹے بھنن دی اڈیک وچّ ہی رہندے ... پر گھٹ ای کدے اوہنوں سٹّ پھیٹ لگدی۔تے اوہ فٹ-بال نوں انج گھماؤندا کہ تکن والے حیران رہِ جاندے، تے اچی اچی اوہدا ناں لے کے اوہدیاں تعریفاں کردے۔ایہہ تعریفاں مینوں جاپدیاں لوک میریاں کر رہے ہون ۔ تے میں فٹ بال دے میچ
والے دن اپنے آپ وچ میوندا نہیں ساں ہندا۔
میرے گھر دے میرا جنم-دن مناؤندے ہندے سن ۔ اس دن ساڈے کئی رشتے دار منڈیاں کڑیاں نوں ماتا جی شہروں بلاندے ۔ بڑے سوہنے کپڑے پائی ایہہ سوہنے منڈے تے ایہہ سوہنیاں کڑیاں آؤدیاں ۔ سوہنیاں سوغاتاں لئی...کھڈونے میرے من نوں للچاندے سن، ٹافیاں تے چاکلیٹ جنہاں دی انوکھی مٹھاس گلے تے جیبھ وچّ کنی دیر جیوندی رہندی سی، تے پری دیش دی سیر کراندیاں مورتاں والیاں کتاباں ۔ سوہنیاں کڑیاں اکھاں مٹکا مٹکا کے انگریزی وچّ گون گوندیاں ۔ بشیرا جھکدیاں جھکدیاں شرم نال دوہرا ہویا اک نقرے بیٹھا رہندا ۔ اوہنے گونا
تاں کی اوہدے مونہوں گل وی ایہناں ساہمنے نہیں سی نکلدی ۔ ایہناں ساہمنے اوہ گھٹّ ای کجھ کھاندا، متے اوہدی کسے غلطی تے ایہہ سبھ ولیتی مٹھیائی وانگ سوہنے کاغذاں وچ ولھیٹے ہس نہ پین۔
تے مینوں ایہہ سارے.....انگریزی گون گو'دیناں کڑیاں تے سغاتاں-لدے منڈے چنگے نہ لگدے، کیونکہ بشیرا ایہناں ساہمنے ہسدا نہیں سی، ہاسہ جدھے وچ مینوں باسمتی کھیتاں دی مہک جاپدی ہندی سی، کیونکہ بشیرا ایہناں ساہمنے گوندا نہیں سی، گیت جنہاں دی ہیک لمّ سلمے رکھاں وانگ سی ۔ ایہناں ساہمنے بشیرا کجھ انج سنگڑ کے بہندا کہ اوہدا قد وی چھوٹا ہو گیا جاپدا ۔
ایہناں منڈیاں کڑیاں وچوں مینوں اک کڑی کانتی چنگی لگدی سی، کیونکہ اوہ بشیرے نال گلّ کردی سی تاں اوہدے منہ متھے تے کوئی امیری دے وٹّ نہیں سی پیندے، تے اسدے دل وچ انگریزی نہیں سی وسی ہندی۔ اوہنے میرے لئی لیاندیاں سوغاتاں وچوں رنگ-برنگی جرسی بشیرے نوں وی دتی سی ۔ کانتی اس توں مگروں جدوں وی ہسدی......اوہدے ہاسے وچوں وی مینوں باسمتی دے کھیتاں دی مہک آن لگ پئی سی ۔
میرا کمرہ، میری الماری، میرا صندوق…سبھ کجھ جنم دن دیاں سوغاتاں نال بھر جاندے ۔ پر مینوں اس لین توں ودھ توں ودھ انند اپنے جنم-دن تے بشیرے نوں کجھ یاری دی نشانی وجوں دین وچ آؤندا میں اک وار اوہنوں بڑا ودھیا فٹ بال دتا ۔ فٹ بال دا تاں اوہ مداری سی۔تے ایہہ لے کے بڑا خوش ہویا ۔
ایہہ پہلا فٹ بال سی جہڑا نرول اوہدا اپنا سی۔
اسیں بال پن دیاں اڈاریاں وچّ کئی تھاں، کئی شہر، کئی دھرتیاں اڈ چکے ساں ۔
"…بشیریا اسیں کالج وچ وی کٹھے پڑھانگے...تے توں فٹ بال دی یونیورسٹی ٹیم وچ چنیا جائینگا ۔" "تے تیز توں بڑیاں کتاباں لکھینگا ۔ میرا حالَ وی لکھیں ۔ تیریاں کتاباں سارے لوک پڑھیا کرنگے ۔ کسے کول تیری کتاب تک کے میں مان نال کیہا کراں گا، "ایہہ میرے یار نے لکھی اے ۔"
پھیر اسیں پردیساں دی کٹھی سیر بارے سوچدے، سمندر دیاں چھلاں سنن لگ پیندیاں تے پھیر اوہ مینوں چھیڑدا :
"جدوں اسیں واپس دیش پرتدیاں جہاز تو' اترانگے تاں اگے اوہ کڑی کانتی کھلوتی ہوئےگی ۔ اوہ تینوں ہار پائیگی، تے مینوں وی کیونکہ میں تیرا بیلی واں ۔ تے پھیر توں اوہدے نال ویاہ کر لئینگا ۔"
تے پتہ نہیں کیوں میریاں لال گلاں سوہیاں ہو جاندیاں سن تے میں اوہنوں اتوں اتوں جھڑکدا، "اجہیاں گلاں نہی' کریدیاں...میں تیرے نال نہیں بولنا،" پر اندروں ایہہ گل مینوں بڑا نگھ دے'دی تے چنگی چنگی لگدی ہندی سی...
اک دن بشیرا سکولے نہ آیا، پھیر دوجے دن وی نہ ۔ ملیریا بخار دا موسم سی، میں جاتا تاپ چڑھ گیا ہونا سو۔ اوہدا پنڈ میرے توں تنّ کوہ تے سی، تے نالے میں وی کجھ ڈھلا مٹھا ساں آپیں پتہ کرن نہ جا سکیا ۔
ہور پنج ستّ دن لنگھ گئے ۔ میں اڈیکدا رہا، پر بشیرا پھیر وی نہ آیا ۔ مینوں بڑا فکر ہویا، نالے میں اس باجھوں کجھ اودر وی گیا ساں ۔ میں اوہدے پنڈ چلا گیا۔
باہر وار چراند وچّ ہی بشیرا اک مجھ چراندا مل پیا ۔ میں اوہنوں پچھیا، "بشیریا تں سکولے کیوں نہیں آؤندا ؟"
تے اوہنے جواب دتا، "میرے مئیں نے مجھّ خرید لئی اے ۔"
مینوں ادوں اوہدی گل سمجھ نہیں سی آئی ۔ "مئیں نے مجھّ خرید لئی اے" مجھّ دا جوڑ میری دنیاں وچ ددھ لسی نال ہی سی۔
پر بشیرے دی دنیاں وچ تے کنے ہی لوک اس دنیاں وچّ وسدے ہن جنہاں لئی مجھّ دا جوڑ دودھ پین نال نہیں، گھر دے گزارے خاطر ٹھیکے دار کول سارا دودھ ویچ دین نال سی، سپی سپی دودھ لئی ترسن نال سی، سکولوں ہٹن تے بیلیاں توں وچھڑن نال سی ۔
"بشیریا ! اوہ فٹ بال جہڑا میں تینوں دتا سی، اوہ تیرا پہلا تے اخیرلا فٹ بال سی ۔ شید ہالی وی اوہ سنگڑیا ہویا تیرے دل دی کسے نقرے اڈول پیا ہونا ایں، تے تیرے پیراں وچّ ککّ مارن دی سدھر کڑول پاندی ہوئےگی ۔
بشیریا، میں تینوں فٹ بال تاں دتا، پر میں کلا تینوں کھیڈن دی وہل نہیں ساں دے سکدا ۔ توں کالج نہ جا سکیا، یونیورسٹی دی ٹیم وچ نہ جا سکیا۔" میں تیرا یار تیز لکھن لگ پیا ہاں ۔ چیتے ای توں کیہا سی، "میرا حالَ لکھیں"، میں تیرا …حالَ لکھانگا، تے صرف لکھانگا ای نہیں میں اپنی لیکھنی راہیں اوہ زندگی لیان لئی سنگرام کراں گا جس وچّ ٹھیکے دار سارا چدھّ نہیں چکا لجانگے، تے بشیرے دودھ پینگے، جتھے ککّ مارن دی سدھر ساری عمر کسے دے پیراں نوں کڑول نہیں پاندی رہیگی، تے جتھے بشیرے دے بال-من دیاں اڈاریاں نوں اک سنگل پا کے مجھّ دے قلعے نال کوئی نہیں بنھ سکیگا…
