چاچے جمے دی جائداد جوشوآ فزلدین
چاچا جما نکے ہندیاں توں ہی چنگا رونقی بندہ سی ۔ کسے نوں چھیڑ، کسے نوں چھاڑ، کسے نال ہاسہ، کسے نال مخول ۔ پنڈ وچ چنگی موج لائی رکھدا سی ۔ پر اوہ جوانی دے دن سن ۔ چاچا جما موڈھیاں اتوں دی تھکدا سی ۔ تردا تردا کندھاں نال پیا کھہندا جوانی مستانی زوراں تے سی ۔ دنیاں ساری اک کھیڈ سی تے چاچا جما اک وڈا کھڈاری پر اوہ سمیں ہن بیت گئے سن ۔ چاچا جما ہن بڈھا ہو گیا سی ۔ ہڈّ گوڈے جواب دئی بیٹھے سن ۔ ٹردا تے ڈنگوری ہتھ وچ پھڑ کے ۔ منہ وچ دند کوئی نہ رہا ۔ نیتر کمزور پے گئے ۔ وکھالی گھٹ دین لگ پیا ۔ اگوں ربّ دی کرنی، شریکا برا ۔ دن رات بس ایسے تکّ وچ کہ کدوں چاچا پران چھڈے تے اسیں جیداد دے وارث ہوئیے۔ چاچا جما قسمت دا بلی سی ۔ پنڈ وچ اوہدی چنگی چوکھی دھاک بجھی ہوئی سی ۔ زمیں تے چاچے دی پنڈ وچ کوئی ہے نہیں سی پر اوائی ایہہ سی کہ چاچے باہر شہر وچ کئی کوٹھیاں بنوائیاں ہوئیاں نے، جہناں دا کرایا کوئی 5-6 سو روپئے پیا آؤندا اے ۔ برادری وچوں چاچے دے پوترے، دوہترے، دھیاں، پتر بتھیرے سن ۔ پر شریکا شریکا ہی ہندا اے ۔ کوئی چاچے دے لاگے نہ ڈھکے۔ آخر کون جائے ؟ کیں لینا ایں، دھن دولت کہڑی چاچے چھاتی اتے دھر کے لے جانی ایں ؟ ورھا نہیں دو ۔ پئی ندی کنارے رکھڑا، اج ڈگا کہ کلھ ۔ چاچے نے کوئی بہہ تے رہنا ہی نہیں۔ کوئی پٹے تے لکھا کے نہیں سو لیاندے ۔ اسیں کاہنوں کھنگھار پئے سامبھیئے ۔ سارے ہی وچارے چاچے کولوں دور رہن ۔ اجّ چاچے دی جیداد دی مہما سن سن کے کپڑیاں وچ نہ میؤن ۔ اپنی اپنی تھاں کوئی اک کوٹھی دا مالک بنے تے کوئی دونہہ دا ۔ پر نیڑے کوئی نہ ڈھکے۔ چاچے وچارے دی ٹہل جوگا بس اس دا اکو کاما ہی کاما سی جہڑا اوہدے کول کوئی ویہاں پنجھیاں ورھیاں دا ہونا اے ۔ کسے نیک ککھّ دا جایا سی ۔ جمعے دی حدوں-باہری سیوا کرے ۔ چاچا بیمار ہووے تے وچارا ویداں حکیماں نوں سددا پھرے ۔ ولّ ہووے تاں حقہ کدی ٹھنڈھا نہ ہون دیوے ۔ باہر اندر چاچے نوں نال نال لئی پھرے ۔ مدعا گلّ کی جیکر ایہہ کاما نہ ہندا تاں، انج تاں ربّ دے رنگ نیارے نے، جمے والی کھیڈ چروکنی مک چک گئی ہندی ۔ اک کامے دی ٹہل سیوا سی جیہڑی اج تیکر جمے نوں لمکائی آؤندی سی۔ چاچا وی اس گلّ نوں چنگی طرحاں جاندا سی تے چار چوداں وچ گجّ کے آنہدا سی، "یارو ! میریاں پوتریاں دوہتریاں تے ہور بھیناں بھائیاں نالوں تاں میرا ایہہ کاما بہتا دردی اے ۔ ایہدا حق میں کتھوں دین جوگا جے ؟ ایہہ اسے دی میہربانی اے کہ میں اج تیکر جیؤندا پیا واں، نہیں تاں ساڈی تے چروکنی مٹی وی نہ رہی ہندی ۔"
پر جہڑا بنیا ایں اخیر اک دن ضرور ڈھہندا اے، تے جہڑا جمیا اے اوس ضرور اک دن موت دا دینا اے ۔ چاچے جمے دا وی انت آ گیا ۔ کال بلی توں کہڑا مائی دا جنیا بچّ سکدا اے ؟ چاچا جما پورا ہو گیا تے شرموں کشرمی شریکا آن رون پٹن لگا۔ چاچے دا کفن دفن کیتا ۔ جدوں چاچے نوں مویاں دو چار دن ہوئے تاں چودھری عیدے نے سارے پنڈ نوں کٹھا کیتا تے کہن لگا، "لؤ بھائیؤ ! چاچا جما بڑا سیانا نکلیا اے، مرن توں پہلاں اک وصیت لکھ کے چھڈّ گیا اے ۔ وصیت اک لفافے وچ بند اے تے اتے لکھیا ہویا اے کہ ایہنوں سارے پنڈ دے ساہمنے میریاں پوتریاں، دوہتریاں وچ بہہ کے پڑھیا جائے ۔ سو، لؤ بھائیؤ ! چاچے جمعے دا سارا شریکا جڑ پئے۔ میں لگا جے اوہدی وصیت کھوہلن ۔" جھٹّ وچ ہی شریکا جہڑا جہڑا رہندا سی اوہ وی ہم حما کے آن کٹھا ہویا ۔ ساریاں دی قسمت دا اج فیصلہ ہونا سی پئی کہنوں کنا کجھ لبھدا اے ۔ اخیر جدوں ساری پرہ لگ گئی تاں چودھری ایدا اٹھیا تاں ساریاں نوں وکھا کے لفافا کھوہلیا اتے لگا پڑھن، "میری ساری جائداد کوئی دو لکھ دی اے ۔ ایہدے وچوں ایس پنڈ وچ تاں نرا اک ایہو کوٹھڑا اے، جہدے وچ میں اپنا سر لکاندا ہاں ۔ ایہہ کوٹھا میں اپنے کامے نوں دیندا ہاں ۔ باقی جائداد
دی ونڈ اس طرحاں کردا ہاں : "30، 30 ہزار میں اپنے دوہاں پوتریاں نوں دیندا ہاں ۔" سارے پاسیوں واجاں آئیاں، "شاواشے، شاواشے، چاچا جمیا ! ڈاڈھا ہی کل-پال نکلیوں۔ پوترے وی خوش تے اوہناں دو ہور انگ ساک وی خوش !" اگوں چل کے وصیت وچ لکھیا سی: "تے 20، 20 ہزار میں آپنیاں تناں دوہتریاں نوں دیندا ہاں ۔ باقی 5، 5 ہزار میں آپنیاں ساریاں انگاں ساکاں نوں دیندا ہاں ۔ باقی جو کجھ بچے اوہ ساریاں رشتے داراں وچ برابر برابر ونڈیا جاوے ۔ میں نہیں چاہندا جو میرا کوئی وی ساک سربندھی میری جائدادوں خالی ہتھ رہوے ۔"
ایہہ کہہ کے چودھری ایدا تاں بہہ گیا تے سارے پاسے 'خوب، خوب، واہ، بھئی واہ'، دا رولا پے گیا ۔ چاچے جمے دے نیاں دیاں سارے وڈیائیاں کرن تے کئیاں نے تاں اتھے بیٹھیاں بیٹھیاں ہی وپار وی کر لئے ۔ کسے نے ڈھگیاں دا سودا کیتا؛ کسے نے گاں دا تے کسے مجھّ دا ۔
پر اخیر اک پوترا اٹھیا تے لوکاں نوں ذرا چپ کرا کے چودھری عیدے نوں پچھن لگا، "چودھری جی، ایہہ روپیہ ہے کتھے تے سانوں ملیگا کدوں ؟" چودھری ایدا اٹھیا تے کہن لگا، "ایہہ تے میں وی پیا سوچناں ۔ وصیت وچ ایہہ تاں کدھرے وی نہیں لکھیا تے نہ ہی کدھرے کوئی رسید پرچہ ہی اے ۔ روپیہ کتھے ہے، ایہہ تے چاچے جمے کسے نوں دسیا ہی نہیں !"
('پنجابی دربار' وچوں)
