اک چھوٹا جیہا مذاق اینتن چیکھو
سردیاں دی خوبصورت دوپہر … سردی بہت تیز ہے ۔ نادیہ نے میری بانہہ پھڑ رکھی ہے ۔ اسدے گھنگھرالے والاں وچّ برف اس طرحاں جم گئی ہے کہ اوہ چننی وانگ چمکن لگے ہن ۔ بلاں دے اتے وی برف دی اک لکیر–جہی وکھائی دین لگی ہے ۔ اسیں اک پہاڑی تے کھڑے ہوئے ہاں ۔ ساڈے پیراں دے ہیٹھاں میدان تے اک ڈھلان پھیلی ہوئی ہے جس وچّ سورج دی روشنی اویں چمک رہی ہے جویں اسدی پرچھائی شیشے وچّ پے رہی ہووے ۔ ساڈے پیراں دے کول ہی اک سلیجّ پئی ہوئی ہے جسدی گدی تے لال کپڑا لگا ہویا ہے ۔
"چلو نادیہ، اک وار پھسلیئے !" میں نادیہ نوں کیہا، "صرف اک وار ! گھبراؤ نہیں، سانوں کجھ نہیں ہووےگا، اسیں ٹھیک–ٹھاک ہیٹھاں پہنچ جاوانگے ۔"
لیکن نادیہ ڈر رہی ہے ۔ اتھوں، پہاڑی دے کگار توں، ہیٹھاں میدان تکّ دا رستہ اسنوں بے حدّ لمبا لگّ رہا ہے ۔ اوہ ڈر نال پیلی پے گئی ہے ۔ جدوں اوہ اتوں ہیٹھاں ولّ جھاکدی ہے اتے جدوں میں اس نوں سلیجّ تے بیٹھن نوں کہندا ہاں تاں جویں اسدا دم نکل جاندا ہے ۔ میں سوچدا ہاں–– لیکن پھر کی ہووےگا، جدوں اوہ ہیٹھاں پھسلن دا خطرہ اٹھا لویگی ! اوہ تاں ڈر نال مر ہی جاوے گی جاں پاگل ہی ہو جاوے گی ۔
" میری بات منّ لے !" میں اسنوں کیہا " نہ،نہ، ڈر نہ، تیرے وچّ ہمت دی کمی ہے کی ؟"
آخرکار اوہ منّ جاندی ہے ۔ اتے میں اسدے چہرے دے بھاواں نوں پڑھدا ہاں ۔ ایوں لگدا ہے جویں موت دا خطرہ مل لے کے ہی اسنے میری ایہہ گلّ منی ہے ۔ اوہ ڈر نال بگی پے چکی ہے اتے کمب رہی ہے ۔ میں اوہنوں سلیجّ تے بٹھا کے، اسدے موڈھیاں تے اپنا ہتھ رکھ کے اسدے پچھے بیٹھ جاندا ہاں ۔ اسیں اس اتھاہ گہرائی دے ولّ پھسلن لگدے ہاں ۔ سلیجّ گولی دی طرحاں بڑی تیزی نال ہیٹھاں جا رہی ہے ۔ بے حدّ ٹھنڈی ہوا ساڈے چیہریاں تے چوٹ کر رہی ہے ۔ ہوا ایوں چنگھیاڑ رہی ہے کہ لگدا ہے، جویں کوئی تیز سیٹی وجا رہا ہووے ۔ ہوا جویں غصے نال ساڈے بدن چیر رہی ہے، اوہ ساڈے سر اتار لینا چاہندی ہے ۔ ہوا انی تیز ہے کہ ساہ لینا وی مشکل ہے ۔ لگدا ہے، جویں شیطان سانوں اپنے پنجیاں وچّ جکڑ کے گرجدے ہوئے نرک دے ولّ کھچّ رہا ہے ۔ آسپاس دیاں ساریاں چیزاں جویں اک تیزی نال بھجدی ہوئی لکیر وچّ بدل گئیاں ہن ۔ ایسا محسوس ہندا ہے کہ آن والے پل وچّ ہی اسیں مر جاوانگے ۔
"میں تینوں پیار کردا ہاں، نادیہ !" میں ہولی جہے کہندا ہاں ۔
سلیجّ دی رفتار ہولی–ہولی گھٹّ ہو جاندی ہے ۔ ہوا دا گرجنا اتے سلیجّ دا گونجنا ہن انا بھیانک نہیں لگدا ۔ ساڈے دم وچّ دم آؤندا ہے اتے آخرکار اسیں ہیٹھاں پہنچ جاندے ہاں ۔ نادیہ ادھمری –جہی ہو رہی ہے ۔ اوہ بگی پے گئی ہے ۔ اسدے ساہ بہت ہولی–ہولی چل رہے ہن . . . میں اسدی سلیجّ توں اٹھن وچّ مدد کردا ہاں ۔
"ہن چاہے جو وی ہو جاوے میں کدے نہیں پھسلونگی، ہرگز نہیں ! اج تاں میں مردے–مردے بچی ہاں ۔" میرے ولّ ویکھدے ہوئے اوہنے کیہا ۔ اسدیاں وڈیاں–وڈیاں اکھاں وچّ خوف دا سایہ وکھائی دے رہا ہے ۔ پر تھوڑھی ہی دیر بعد اوہ سہج ہو گئی اتے میری ولّ سوالیا نگاہاں نال دیکھن لگی ۔ کی اسنے سچمچّ اوہ شبد سنے سن جاں اسنوں ایسا بس محسوس ہویا سی، صرف ہوا دی غرض سی اوہ ؟ میں نادیہ دے کول ہی کھڑا ہاں، میں سگرٹ پی رہا ہاں اتے اپنے دستانے نوں دھیان نال ویکھ رہا ہاں ۔
نادیہ میرا ہتھ اپنے ہتھ وچّ لے لیندی ہے اتے اسیں دیر تکّ پہاڑی دے آسپاس گھمدے رہندے ہاں ۔ ایہہ پہیلی اوہنوں ویاکل کر رہی ہے ۔ اوہ شبد جو اسنے پہاڑی توں ہیٹھاں پھسلدے ہوئے سنے سن، سچ مچ کہے گئے سن جاں نہیں ؟ ایہہ گلّ اصل وچّ ہوئی جاں نہیں ۔ ایہہ سچ ہے جاں جھوٹھ ؟ ہن ایہہ سوال اسدے لئی سوے ابھیمان دا سوال ہو گیا ہے .. اسدی عزت دا سوال ہو گیا ہے۔جویں اسدی زندگی اتے اسدے جیون دی خوشی اس گلّ تے نربھر کردی ہے۔ ایہہ گلّ اس لئی مہتوپورن ہے، دنیاں وچّ شاید سبھ توں ودھ مہتوپورن ۔ نادیہ مینوں اپنیاں ادھیرتا بھریاں اداس نظراں نال ویکھدی ہے، جویں میرے اندر دی گلّ بھانپنا چاہندی ہووے ۔ میرے سوالاں دا اوہ کوئی اڈھکواں–جیہا جواب دندی ہے ۔ اوہ اس اڈیک وچّ ہے کہ میں اس نال پھر اوہی گلّ شروع کراں ۔ میں اسدے چہرے نوں دھیان نال ویکھدا ہاں–– اوئے، اسدے پیارے چہرے تے ایہہ کویں دے بھاوَ ہن ؟ میں ویکھدا ہاں کہ اوہ اپنے آپ نال لڑ رہی ہے، اس نے مینوں کجھ کہنا ہے، اوہ کجھ پچھنا چاہندی ہے ۔ لیکن اوہ اپنے خیالاں نوں، اپنیاں بھاوناواں نوں شبداں دے روپ وچّ ظاہر نہیں کر پاؤندی ۔ اوہ جھینپ رہی ہے، اوہ ڈر رہی ہے، اسدی اپنی ہی خوشی اسنوں تنگ کر رہی ہے . . . ۔
"سنو !" میرے کولوں منہ چراؤندے ہوئے اوہ کہندی ہے ۔ "کی ؟" میں پچھدا ہاں۔"چلیئے، اک وار پھر پھسلیئے ۔" اسیں پھر توں پہاڑی دے اتے چڑھ جاندے ہاں ۔ میں پھر توں ڈر نال بگی پے چکی اتے کمبدی ہوئی نادیہ نوں سلیجّ تے بٹھاؤندا ہاں ۔ اسیں پھر توں بھیانک گہرائی دے ولّ پھسلدے ہاں ۔ پھر توں ہوا دی غرض اتے سلیجّ دی گونج ساڈے کناں نوں پاڑدی ہے اتے پھر جدوں رولا سبھ توں زیادہ سی میں ہولی آواز وچّ کہندا ہاں : – -"میں تینوں پیار کردا ہاں، نادیہ !"
ہیٹھاں پجّ کے جدوں سلیجّ رک جاندی ہے تاں نادیہ اک نظر پہلاں اتے دی طرف ڈھلان نوں ویکھدی ہے جس توں اسیں ہنے–ہنے ہیٹھاں پھسلے ہاں، پھر دوجی نظر میرے چہرے تے پاؤندی ہے ۔ اوہ دھیان نال میری بے پرواہ اتے بھاوہین آواز نوں سندی ہے ۔ اسدے چہرے تے حیرانی ہے ۔ نہ صرف چہرے تے سگوں اسدے سارے ہاو–بھاوَ توں حیرانی جھلکدی ہے ۔ اوہ حیران ہے اتے جویں اسدے چہرے تے ایہہ لکھیا ہے–– کی گلّ ہے ؟ اوہ شبد کسنے کہے سن ؟ شاید اس نے ؟ جاں ہو سکدا ہے مینوں بس ایسا لگیا ہووے، بس ایویں ہی اوہ شبد سنائی دتے ہون ؟
اسدی پریشانی ودھ جاندی ہے کہ اوہ اس سچائی توں انبھج ہے ۔ ایہہ مورکھتا اسدی ادھیرتا نوں ودھاؤندی ہے ۔ مینوں اس تے ترس آ رہا ہے ۔ بیچاری کڑی ! اوہ میرے پرشناں دا کوئی جواب نہیں دندی اتے نکّ–بھروٹے چڑھا لیندی ہے ۔ لگدا ہے اوہ رون ہی والی ہے ۔ "گھر چلیئے ؟" میں پچھدا ہاں ۔ "لیکن مینوں . . . مینوں تاں اتھے پھسلن وچّ خوب مزہ آ رہا ہے ۔" اوہ شرم نال لال ہوکے کہندی ہے اتے پھر مینوں انورودھ کردی ہے : "کیوں نہ آپاں اک وار پھر پھسلیئے ؟"
ہم . . . تاں اسنوں ایہہ پھسلنا چنگا لگدا ہے ۔ پر سلیجّ تے بیٹھدے ہوئے تاں اوہ پہلاں دی طرحاں ہی ڈر نال بگی وکھائی دے رہی ہے اتے کمب رہی ہے ۔ اسنوں ساہ لینا وی مشکل ہو رہا ہے ۔ لیکن میں اپنے بلاں نوں رومال نال پونجھ کے ہولی-ہولی جہے کھنگھدا ہاں اتے جدوں پھر توں ہیٹھاں پھسلدے ہوئے اسیں ادھے رستے وچّ پہنچ جاندے ہاں تاں میں اک وار پھر کہندا ہاں، "میں تینوں پیار کردا ہاں، نادیہ !"
اتے ایہہ پہیلی پہیلی ہی رہِ جاندی ہے ۔ نادیہ چپ رہندی ہے، اوہ کچھ سوچدی ہے . . . میں اسنوں اسدے گھر تکّ چھڈن جاندا ہاں ۔ اوہ دھیمے–دھیمے قدماں نال چل رہی ہے اتے اڈیک کر رہی ہے کہ شاید میں اسنوں کجھ کہانگا ۔ میں ایہہ نوٹ کردا ہاں کہ اسدا دل کویں تڑف رہا ہے ۔ لیکن اوہ چپ رہن دی کوشش کر رہی ہے اتے اپنے من دی گلّ نوں اپنے دل وچّ ہی رکھ رہی ہے ۔ شاید اوہ سوچ رہی ہے ۔
دوجے دن مینوں اسدا اک رقہ ملدا ہے : اج جدوں تسیں پہاڑی تے پھسلن لئی جاؤ تاں مینوں اپنے نال لے لینا ۔ نادیہ ۔ اس دن توں اسیں دونوں روز پھسلن لئی پہاڑی تے جاندے ہاں اتے سلیجّ تے ہیٹھاں پھسلدے ہوئے ہر وار میں ہولی آواز وچّ اوہ ہی شبد کہندا ہاں : "میں تینوں پیار کردا ہاں، نادیہ !"
جلدی ہی نادیہ نوں ایہناں شبداں دا نشہ–جیہا ہو جاندا ہے، اوہو جیہا ہی نشہ جہو جیہا شراب جاں مارپھین دا نشہ ہندا ہے ۔ اوہ ہن ایہناں شبداں دی خماری وچّ رہن لگی ہے ۔ حالانکہ اسنوں پہاڑی توں ہیٹھاں پھسلن وچّ پہلاں دی طرحاں ڈر لگدا ہے لیکن ہن ڈر اتے خطرہ محبت نال بھرے اوہناں شبداں وچّ اک نواں سواد پیدا کردے ہن جو پہلاں دی طرحاں اسدے لئی اک پہیلی بنے ہوئے ہن اتے اسدے دل نوں تڑپھاؤندے ہن۔ اسدا شک اسیں دو ہی جنیاں تے ہے–– میرے تے اتے ہوا تے ۔ ساڈے دوناں وچوں کون اسدے ساہمنے اپنی بھاونا دا اظہار کردا ہے، اسنوں پتہ نہیں ۔ پر ہن اسنوں اس نال کوئی فرق نہیں پیندا ۔ شراب چاہے کسے وی برتن توں کیوں نہ پیتی جاوے–– نشہ تاں اوہ اونا ہی دندی ہے ۔ اچانک اک دن دوپہر دے سمیں میں اکلا ہی اس پہاڑی تے جا اپڑیا ۔ بھیڑ دے پچھوں میں ویکھیا کہ نادیہ اس ڈھلان دے کول کھڑی ہے، اسدیاں اکھاں مینوں ہی تلاش رہیاں ہن۔ پھر اوہ ہولی–ہولی پہاڑی تے چڑھن لگدی ہے . . . اکلے پھسلن وچّ حالانکہ اسنوں ڈر لگدا ہے، بہت زیادہ ڈر ! اوہ برف دی طرحاں بگی پے چکی ہے، اوہ کمب رہی ہے، جویں اسنوں پھاہی تے چڑھایا جا رہا ہووے ۔ پر اوہ اگے ہی اگے ودھدی جا رہی ہے، بناں جھجھکے، بناں رکے ۔ شاید آخر اسنے فیصلہ کر ہی لیا کہ اوہ اس وار اکلی ہیٹھاں پھسل کے دیکھیگی کہ جدوں میں اکلی ہووانگی تاں کی مینوں اوہ مٹھے شبد سنائی دینگے جاں نہیں ؟ میں ویکھدا ہاں کہ اوہ بے حدّ گھبرائی ہوئی ڈر نال منہ کھولکے سلیجّ تے بیٹھ جاندی ہے ۔ اوہ اپنیاں اکھاں بند کر لیندی ہے اتے جویں جیون توں وداع لے کے ہیٹھاں دے ولّ پھسل پیندی ہے . . . سلیجّ دے پھسلن دی گونج سنائی پے رہی ہے ۔ نادیہ نوں اوہ شبد سنائی دتے جاں نہیں–– مینوں نہیں پتہ . . . میں بس ایہہ ویکھدا ہاں کہ اوہ بے حدّ تھکی ہوئی اتے کمزور–جہی سلیجّ توں اٹھدی ہے ۔ میں اسدے چہرے تے ایہہ پڑھ سکدا ہاں کہ اوہ خود نہیں جاندی کہ اسنوں کجھ سنائی دتا جاں نہیں ۔ ہیٹھاں پھسلدے ہوئے اسنوں انا ڈر لگا کہ اسدے لئی کجھ وی سننا جاں سمجھنا مشکل سی ۔ پھر کجھ ہی سماں بعد بسنت دا موسم آ گیا ۔ مارچ دا مہینہ ہے . . . سورج دیاں کرناں پہلاں توں زیادہ گرم ہو گئیاں ہن۔ ساڈی برف نال ڈھکی اوہ بگی پہاڑی وی کالی پے گئی ہے، اسدی چمک ختم ہو گئی ہے ۔ ہولی–ہولی ساری برف پگھل جاندی ہے ۔ ساڈا پھسلنا بند ہو گیا ہے اتے ہن نادیہ اوہناں شبداں نوں نہیں سن پائیگی ۔ اس نوں اوہ شبد کہن والا وی ہن کوئی نہیں ہے : ہوا خاموش ہو گئی ہے اتے میں ایہہ شہر چھڈکے پیٹرجبرگ جان والا ہاں–– ہو سکدا ہے کہ میں ہمیشہ لئی اتھے چلا جاواں ۔
میرے پیٹرجرگ روانہ ہون توں شاید دو دن پہلاں دی گلّ ہے ۔ شام سمیں میں بغیچے وچّ بیٹھا سی ۔ جس مکان وچّ نادیہ رہندی ہے ایہہ باغ اس نال جڑیا ہویا سی اتے اک اچی واڑ ہی نادیہ دے مکان نوں اس بغیچے توں وکھ کردی سی ۔ اجے وی موسم وچّ کافی ٹھنڈ ہے، کتے–کتے برف پئی وکھائی دندی ہے، ہریالی اجے نہیں ہے لیکن بسنت دی سگندھ محسوس ہون لگی ہے ۔ شام نوں پنچھیاں دی چہچہاٹ سنائی دین لگی ہے ۔ میں واڑ دے کول آ جاندا ہاں اتے اک درار وچوں نادیہ دے گھر دی طرف ویکھدا ہاں ۔ نادیہ برانڈے وچّ کھڑی ہے اتے اداس نظراں نال اسمان ولّ ویکھ رہی ہے ۔ بسنتی ہوا اسدے اداس فکے چہرے نوں سہلا رہی ہے ۔ ایہہ ہوا اسنوں اس ہوا دی یاد دلاؤندی ہے جو پھر پہاڑی تے گرجیا کردی سی جدوں اسنے اوہ شبد سنے سن ۔ اسدا چہرہ ہور اداس ہو جاندا ہے، گلھ تے اتھرو تلکن لگدے ہن. . . اتے بیچاری کڑی اپنے ہتھ اس طرحاں نال اگے ودھاؤندی ہے جویں اوہ اس ہوا نوں ایہہ ارداس کر رہی ہووے کہ اوہ اک وار پھر اسدے لئی اوہ شبد دوہرائے ۔ اتے جدوں ہوا دا اک جھوکا آؤندا ہے تاں میں پھر ہولی آواز وچّ کہندا ہاں : – "میں تینوں پیار کردا ہاں، نادیہ !"
اچانک نہ جانے نادیہ نوں کی ہویا ! اوہ چونک کے مسکراؤن لگدی ہے اتے ہوا دے ولّ ہتھ ودھاؤندی ہے ۔ اوہ بے حدّ خوش ہے، بے حدّ سکھی، بے حدّ سندر ۔
اتے میں اپنا سامان بنھن لئی گھر پرط آؤندا ہاں . . . ۔
ایہہ بہت پہلاں دی گلّ ہے ۔ ہن نادیہ دا ویاہ ہو چکا ہے ۔ اسنے خود ویاہ دا فیصلہ کیتا جاں نہیں–– اس نال کوئی فرق نہیں پیندا ۔ اسدا پتی––اک وڈا افسر ہے اتے اوہناں دے تنّ بچے ہن ۔ اوہ اس سمیں نوں اج وی نہیں بھلی، جدوں اسیں پھسلن لئی پہاڑی تے جایا کردے ساں ۔ ہوا دے اوہ شبد اسنوں اج وی یاد ہن، ایہہ اسدے جیون دی سبھ توں سکھد، دل ٹمبویں اتے خوبصورت یاد ہے ۔
اتے ہن، جدوں میں پروڑھ ہو چکا ہاں، میں ایہہ نہیں سمجھ لگدا کہ میں اس نوں اوہ شبد کیوں کہے سن، کس لئی میں اسدے نال ایسا مذاق کیتا سی ! .
