اک-پیرا سپاہی ہینس کرسچیئن اینڈرسن
اک وار دی گلّ ہے ۔ پنجھی ٹین دے کھڈونے–سپاہی سن ۔ ایہہ ٹین دے سپاہی آپس وچّ بھرا–بھرا سن کیونکہ اک ہی ٹین دے پرانے چمچے توں بنے سن ۔ سارے سپاہیاں دے موڈھیاں تے ٹین دی اک-اک بندوق سی ۔ اوہناں نے لال اتے نیلے رنگ دیاں پوشاکاں پہن رکھیاں سن ۔
ایہناں ساریاں نے جنہاں شبداں نوں سبھ توں پہلاں سنیا سی اوہ سن 'ٹین دے سپاہی' ۔ جدوں اس ڈبے دا ڈھکن کھولھیا گیا جس وچّ ایہہ بند سن، تاں ایہہ شبد اس بچے نے کہے سی جسنوں ایہہ (سپاہی) جنم دن تے ملے سن ۔ پھر اس منڈے نے ایہناں ساریا نوں اک میز تے رکھیا ۔ سارے اکو جہے سن ۔ پر اک سپاہی سبھ توں وکھ سی ۔ اسدا اک پیر نہیں سی کیونکہ ایہہ سپاہی سبھ توں بعد وچّ بنایا گیا سی، تد سارا ٹین ختم ہو گیا سی ۔ پر اوہ اک پیر تے انج ہی کھڑا سی جویں کہ دوجے دو پیراں تے کھڑے سن ۔ ایہہ کہانی اسے اک پیر والے سپاہی دی ہے ۔
جس میز تے اوہ سپاہی سن اسی میز تے ہور وی بہت سارے کھڈونے سجائے ہوئے سن ۔ اوہناں کھڈاؤنیاں وچّ اک کاغذ دا محل سی ۔ اوہ محل بہت سندر سی ۔ پر اس توں وی زیادہ سندر سی اک ناچی جو محل دے اک کھلھے دروازے دے اگے ناچ کر رہی سی ۔ اوہ کاغذ دی بنی سی ۔ اسنے سلک دی اک سکرٹ پہن رکھی سی، اک چنی لے رکھی سی اتے گل وچّ اک زنجیری پہنی ہوئی سی ۔ اس سندر کاغذ دی ناچی نے اپنے دوویں ہتھ اتے چکے ہوئے سن اتے اپنا اک پیر انا اتے چکیا ہویا سی کہ اک پیر والے سپاہی نوں چنگی طرحاں دس نہیں رہا سی۔ اسنے سوچیا کہ ناچی دا وی اک ہی پیر ہے ۔
سپاہی نے سوچیا اوہ میرے لئی اک چنگی پتنی ثابت ہوویگی ۔ اسنے اگے وچار کیتا پر اوہ تاں بہت امیر ہے ۔ اوہ تاں محل وچّ رہندی ہے جدوں کہ میں اک ڈبے وچّ رہندا ہاں ۔ اتے اتوں اوہ ڈبا میرے نال–نال میرے چووھی بھراواں دا وی ہے ۔ لیکن گھٹّ توں گھٹّ مینوں اس نال جان پچھان تاں کرنی ہی چاہیدی ہے ۔ پھر اوہ اسنوں اتھے ہی کھڑا ویکھدا رہا ۔
جدوں شام ہوئی تاں سارے ٹین دے سپاہی ڈبے وچّ رکھ دتے گئے اتے سارے لوک سون چلے گئے ۔ پھر سارے کھڈونے زندہ ہو گئے اتے نچن، گاؤن لگے ۔ بس اک پیر والا سپاہی اتے کاغذ دی ناچی اپنے ستھان توں نہیں ہلے ۔ ناچی اپنے ستھان تے کھڑی رہی اتے سپاہی اسنوں ویکھدا ہی رہا ۔
رات دے باراں وجے اک ڈبا کھلھیا؛ اس وچوں اک دینت نکلیا ۔ جدوں دینت نے سپاہی نوں ناچی دی طرف دھیان مگن ویکھدے ہوئے ویکھیا تاں اسنے سپاہی نوں کیہا، "سپاہی ناچی نوں مت گھورو ۔"
دوجے دن بچیاں نے اک پیر والے سپاہی نوں کھڑکی دے کول رکھ دتا ۔ اک ہوا دا جھونکا آیا اتے سپاہی ہیٹھاں ڈگّ گیا ۔ منڈا اتے نوکرانی گھر دے باہر آئے ۔ ایدھر ادھر بھالیا پر سپاہی نہ ملیا ۔ تھوڑھی دیر بعد بہت تیزی نال ورکھا ہون لگی ۔ جدوں ورکھا ختم ہوئی تاں اتھے دو منڈے آئے ۔ اوہناں نوں اوہ اک پیروالا سپاہی ملیا تاں اوہناں نے اک کاغذ دی کشتی بناکے اس وچّ اس سپاہی نوں بٹھا کے اک نالے وچّ رکھ دتا ۔
اچانک بہت اندھیرا ہو گیا ۔ میں کتھے آ گیا ہاں ۔ سپاہی نے سوچیا، جو وی ہویا ایہہ سبھ دینت دے کارن ہویا ہے ۔ جیکر میرے نال ناچی وی ہندی تاں کنا چنگا ہندا ۔
اتھے اک چوہا کھڑا سی ۔ چوہے نے کیہا "اپنا پاسپورٹ وکھاؤ،" پر ٹین دا سپاہی انسنی کرکے وگدا ہی چلا گیا ۔ چوہا اسدے پچھے بھجّ کے جور-جور نال چیکھن لگا، اسنوں روکو، اسنے سیما شلک نہیں دتا ہے ۔ شاید اسدے کول پاسپورٹ وی نہیں ہے ۔ پر اوہ بہت تیزی نال وگن لگا اوہ پھر اجالے وچّ آ گیا ۔
ہن اوہ اک ندی وچّ آ گیا سی ۔ پھر کاغذ دی کشتی پھٹ گئی اتے سپاہی ڈبن لگا ۔ ڈبدے ہوئے اوہ اس ناچی دے بارے وچّ سوچن لگا جو اوہنوں پھر کدے نہیں ملن والی سی ۔ اچانک سپاہی نوں اک مچھی نے نگل لیا ۔ اسدے ڈھڈّ وچّ بہت ہنیرا سی ۔ پر تھوڑھی دیر بعد پھر اجیالا ہو گیا اتے جانی سیانی آواز اسنوں سنائی دتی ۔ اوہ مچھی پھڑی گئی سی اتے اسے گھر دے لوک اس مچھی نوں خرید لیائے سن جتھے اسدے سارے بھرا سن ۔
اس سپاہی نوں میز تے رکھ دتا گیا ۔ ناچی نوں محل دے باہر کھڑا ویکھکے سپاہی بہت خوش ہویا ۔ ناچی سپاہی نوں ویکھدی رہی اتے سپاہی ناچی نوں ۔ لیکن اوہ کجھ نہیں بولے ۔ اسے ویلے اک منڈے نے سپاہی نوں بلدی انگیٹھی وچّ سٹّ دتا ۔ منڈے نے اسدا کوئی کارن وی نہیں دسیا ۔ سپاہی نے سوچیا، ہووے نہ ہووے ایہہ دینت دی غلطی ہے؛
اچانک اک ہوا دا بلاّ آیا اتے ناچی انگیٹھی وچّ ڈگّ گئی ۔ دوجے دن جدوں نوکرانی انگیٹھی وچوں راکھ کڈھ رہی سی، تاں اوہنوں ٹین دا دل اتے ناچی دا ہار اس سپاہی دے گلے وچّ ملیا ۔
(انوواد: ستدیپ)
