کجھ نہیں ایس ساقی
اچانک ڈاکٹر مہیش چندرا دی موت ہو گئی۔ چنگا بھلا گھروں گیا۔ کرسی ’تے بیٹھیا اتے ہمیشاں لئی جویں اتھے ہی سوں گیا۔ کمپاؤڈر نے پہلاں توں ہی کلینک کھولھ کے سبھ کجھ سیٹ کر رکھیا سی۔ جدوں اوہ کلینک ’چ داخل ہویا تاں تنّ-چارن مریض بیٹھے اس دا انتظار کر رہے سن۔ اس نے کرسی ’تے بیٹھیاں اک مریض دی نبض ویکھن لئی وینی پھڑی اتے…۔
ڈاکٹر کانتا چندرا لئی تاں جویں دکھاں دا ہڑ ہی آ گیا۔ کنی خوش حال زندگی سی دوواں پتی-پتنی دی۔ جے پتی ایمّ.بی.بی.ایسّ. سی تاں کانتا چندرا وی انوبھوی لیڈی ڈاکٹر سی۔ اس نے وی ایمّ.بی.بی.ایسّ. کیتی ہوئی سی۔ دوویں پتی-پتنی مل کے کلینک چلاؤندے سن۔ پتنی استریاں دا علاج کردی سی اتے پتی پرشاں نوں دوائی دندا سی۔ مریضاں وچّ دوواں دی بہت عزت سی۔ اس دا کارن اوہناں دا نیک سبھاء اتے مریضاں لئی ہمدردی دا ہونا سی۔ پیریکٹس انی ودھیا سی کہ کسے چیز دی کمی نہیں سی۔
اوہناں دا اک پتر ارن سی۔ اجے چھوٹا سی۔ مساں تنّ سالاں دا۔ ڈاکٹر مہیش چندرا تاں پہلاں کلینک چلیا جاندا پر کانتا پتر نوں تیار کرکے نوکرانی نوں سنبھال کلینک پہنچدی۔ اچانک ہوئی پتی دی موت نے کانتا چندرا نوں ادھ وچکاروں ٹٹے رکھ جیہا کر دتا سی۔ اس نوں سمجھ ہی نہ آوے کی کرے؟
‘‘کویں وڈا کرانگی میں ارن نوں؟ اکلی کویں کلینک چلاوانگی؟ کویں مقابلہ کرانگی ایہناں مشکلاں دا؟’’
اجیہے کنے سارے سوال جہڑے اوہ اپنے-اپنے نوں کرے پر اس نوں کوئی جواب نہ ملے۔ اجیہے موقعے ’تے انسان مشکلاں نال اپنے-اپنے ہی سمجھوتہ کر لیندا ہے۔ اوہ انا مجبور ہو جاندا ہے کہ سبھ کجھ جبراً برداشت کرن لگدا ہے۔ اپنے-اپنے نوں اوہناں پرستھتیاں دے انوکول ڈھال لیندا ہے۔ ڈاکٹر کانتا چندرا نوں وی اسے طرحاں کرنا پیا۔ ڈاکٹر کانتا نے ارن نوں نرسری سکول پا دتا اتے آپ چھیتی تیار ہو کے کلینک جان لگی۔ اس نے اک نوکرانی صرف پتّ دی دیکھبھال لئی رکھ لئی۔ اس دا اپنا ہن کجھ باقی نہیں رہِ گیا سی، کوئی چاء، کوئی خوشی، کجھ وی نہیں۔ جویں کسے نے اس دا سبھ کجھ کھوہ کے اس نوں خالی خالی کر دتا سی۔ اوہ دے جیون دا اکو مقصد باقی سی کہ پتّ نوں پڑھا-لکھا کے وڈا ڈاکٹر بنایا جاوے تاں جو اوہ اپنے پیو دی تھاں لے سکے۔
کلینک دے باہر اک وڈا سارا بورڈ ٹنگیا ہویا سی جہڑا ڈاکٹر مہیش چندرا نے اپنی پسند دا بنوایا سی۔ بورڈ کافی لمبا سی۔ اس ’تے پتی-پتنی دوواں دے ناں لکھے ہوئے سن- ڈاکٹر مہیش چندرا ایمّ.بی.بی.ایسّ. پرش روگاں دے ماہر اتے ڈاکٹر کانتا چندرا ایمّ.بی.بی.ایسّ. استری روگاں دے ماہر۔ پتی دی موت بعد ڈاکٹر کانتا چندرا دے من ’چ آئی کہ اوہ پتی دا ناں بورڈ توں مٹوا دیوے پر پتی نال جڑے بھاوک سبندھاں کرکے اوہ اجیہا نہ کر سکی۔ اوہ زور لایاں وی اپنے ناں نالوں پتی دا ناں اڈّ نہ کر سکی۔
ڈاکٹر کانتا اس ویلے مساں 30 کو سالاں دی سی۔ اک-دو واری اس دے من ’چ آئی وی کسے نال رشتہ جوڑ لوے۔ پہاڑ جڈا جیون کٹنا سکھالا ہو جاویگا پر اوہ اس طرحاں نہ کر سکی۔ اس دا وڈا کارن اوہدا پتّ ارن چندرا سی۔ اوہدے من وچّ آؤندا کہ کی پتہ دوجا آدمی ارن نوں پتّ دا درجہ نہ ہی دیوے، اس نال پیو والا رشتہ نہ جوڑ سکے۔ بس پھر کی اپنیاں خوشیاں دی قربانی دے کے اوہ پتّ نوں پالن لگی۔
وقت لنگھیا، پتّ پیو ’تے گیا۔ اسے طرحاں دا ہشیار اتے پڑھن وچّ بہت چنگا۔ ڈاکٹر کانتا چندرا دا وی ہن اوہی پہلاں والا مقصد سی، پتّ نوں ڈاکٹر بناؤنا۔ جہڑا وڈا ہو کے پیو والی کرسی سانبھ سکے۔ بھاوکتا کارن ہی ڈاکٹر کانتا چندرا نے پتی دی موت توں بعد وی اوہ کرسی اسے تھاں پئی رہن دتی سی، جس ’تے اخیری وار بیٹھا ڈاکٹر مہیش چندرا اس سنسار توں ٹر گیا سی۔
پڑھائی وچّ ارن کسے جماعت وچّ وی کدے دوجے نمبر ’تے نہیں آیا۔ سکول دی پڑھائی پوری کرکے اس نے ایمّ.بی.بی.ایسّ. وچّ داخلہ لے لیا۔ ڈاکٹر کانتا چندرا نے اپنی ہتھیں لائے بوٹے نوں ہولی-ہولی ودھ کے رکھ بندے ویکھیا۔ اس دے من ’چ اس ’تے پھل لگن دی آس جاگ پئی۔
ڈاکٹری دی پڑھائی وچّ وی ارن نے کوئی قصر نہیں چھڈی۔ جویں اوہ سکول ’چ ہر جماعت وچّ پہلے نمبر ’تے آیا۔ اس دی اچھا سی کہ اوہ ڈاکٹری وچّ وی ناں کرے۔ ڈاکٹری وچّ داخلہ لین ’تے پہلے دن اوہدی ماں نے اس نوں کیہا سی، ‘‘پتّ تیرے پاپا دی ایہہ کرسی خالی پئی ہے۔ میں اس نوں ہن تک تیری خاطر سانبھ کے رکھیا ہویا ہے تاں کہ اک دن توں اوہناں توں وی وڈا ڈاکٹر بن کے اس ’تے بیٹھ سکیں۔’’
ارن چندرا نے وی ماں دی اچھا پوری کرکے دکھائی اتے اک دن سچمچّ ہی پیو نالوں وڈا ڈاکٹر بن کے اس ’تے بیٹھ گیا۔ اس نے ایمّ.بی.بی.ایسّ. توں بعد ایمّ.ڈی. وی کر لئی۔ پھر اوہ دن وی آ گیا جدوں ڈاکٹر کانتا چندرا نے خوشی ’چ بھریاں کلینک باہر ٹنگے بورڈ ’تے اپنے پتی دے ناں دی تھاں اپنے پتّ دا ناں لکھوا دتا۔ ہن اس تھاں دو ہی ناں سن- ڈاکٹر کانتا چندرا ایمّ.بی.بی.ایسّ. استری روگاں دی ماہر اتے دوجا ناں اوہ دیاں ڈگریاں سمیت ڈاکٹر ارن چندرا دا سی۔
ہن پھر پہلاں وانگ استری مریضاں نوں ڈاکٹر کانتا چندرا ویکھن لگی اتے پرش مریض ڈاکٹر ارن چندرا کول جان لگے۔ اپنے ہتھیں لائے رکھ ’تے پھل لگے ویکھ ڈاکٹر کانتا چندرا توں خوشی سامبھی نہ جاندی۔ سویرے کلینک ’چ داخل ہندیاں جاں پھر مریض ویکھ کے کلینک توں باہر نکلدیاں اس دی نظر اک واری ضرور اس بورڈ ’تے چلی جاندی، جتھے اس دے ناں نال ڈاکٹر ارن چندرا ایمّ.ڈی. دا ناں لکھیا ہویا سی۔ خوشی نال اس دا اندر بھر جاندا۔ کئی واری اس نوں انج لگدا جویں بورڈ ویکھ کے اس دا رونا نکل جاویگا۔ ایہہ سارا کجھ شاید اس قربانی کرکے سی، جہڑی اس نے پتی دے مویاں اپنے پتّ لئی کیتی سی۔ جتھے پتی دے مرن بعد تاں شاید اس لئی اپنی خاطر کجھ وی نہیں سی رہِ گیا۔ 30 سالاں دی ہندیاں وی اس نے دوجا ویاہ نہیں سی کروایا۔ اپنا سکھ نہیں سی ویکھیا۔ اپنے بارے نہیں سی سوچیا۔
اس خوشی نوں سانجھا کرن لئی ڈاکٹر کانتا چندرا نے اک پارٹی دتی۔ پارٹی وچّ اوہدے سرکل دے ڈاکٹر تاں آئے ہی نال علاقے دے منے-پرمنے بندے وی سدے گئے۔ پتّ دی کامیابی لئی دتی پارٹی وچّ اک ڈاکٹر پریوار وی شامل ہویا سی۔ سیٹھی سن اوہ۔ اوہناں دی وڈی دھی کرن نے ایمّ.بی.بی.ایسّ. کیتی ہوئی سی۔ کسے نرسنگ ہوم وچّ ڈاکٹر لگی ہوئی سی۔ پارٹی وچّ ڈاکٹر کرن سیٹھی دی ڈاکٹر ارن چندرا نال اجیہی گلّ ہوئی کہ تھوڑھے جہے وقت ’چ دوواں نے اک-دوجے نوں پسند کر لیا۔ چلدی پارٹی وچّ ڈاکٹر ارن نے اک واری پہلاں ڈاکٹر کرن سیٹھی اتے پھیر ماں ولّ ویکھیا۔ بھلا ماں نوں اس وچّ کی اعتراز ہو سکدا سی۔ پتّ دی خوشی وچّ ہی تاں اس دی خوشی سی۔
بس پھیر کی؟ کجھ دناں بعد ہی مسٹر سیٹھی نال گلّ کرکے اوہدی ڈاکٹر دھی دا رشتہ پکا کر لیا گیا۔ ویاہ توں بعد ڈاکٹر کانتا چندرا نویں ویاہی آئی ڈاکٹر نونہہ نوں چائیں-چائیں پہلاں اپنا گھر وکھاؤن لگی، پھر دوواں نوں کلینک لے گئی۔ اس نے ننہ نوں اوہ کرسی وی وکھائی جس ’تے کدے اس دا پتی بیٹھ مریضاں نوں ویکھیا کردا سی۔ اس نے نونہہ نوں ایہہ وی دسیا کہ ہن ایس کرسی ’تے اوہدا پتّ بیٹھن لگا ہے۔ پھیر اس نے نونہہ نوں اپنے والی کرسی دکھائی جس ’تے بیٹھدیاں اس دی ساری عمر لنگھ گئی سی۔ اس نے کلینک توں باہر کندھ ’تے ٹنگیا اوہ بورڈ دکھایا جس ’تے کدے اس دا اتے اس دے پتی دا ناں لکھیا ہندا سی۔ ڈگریاں لکھیاں ہندیاں سن۔ کویں کنے ورھے بھاوکتا ’چ ڈبیاں اس نے پتی دا ناں اس بورڈ ’تے رہن دتا سی جدوں تیک اس دے پتّ نے ڈاکٹری نہ پڑھ لئی۔ پھیر اک دن اس نے بورڈ ’تے پتی دی تھاں پتّ دا ناں لکھوا کے اس دیاں ڈگریاں نال وی جوڑ دتیاں سن۔
اوہ تنے جنے ایہہ سبھ ویکھ کے گھر آ گئے۔ اگلے دن سویرے ہی ڈاکٹر کانتا چندرا اس سارے بوجھ توں مکت ہو کے اک-دو ہفتے لئی اپنے گورو جی دے آشرم چلی گئی تاں کہ اس تھاں جا کے سبھ کجھ بھلا اٹھ-دس دناں لئی شانت جیون بتیت کر سکے۔ اتنی لمی اتے مشکلاں بھری زندگی توں اڈّ ہو کے کجھ دناں لئی آرام کر سکے۔ نونہہ اتے پتّ اس نوں کار ’چ بٹھا سٹیشن ’تے گڈی چڑھاؤن گئے۔
ڈاکٹر کانتا چندرا پندراں دن آشرم وچّ رہی۔ نونہہ-پتّ نوں اوہدے آؤن دے دن اتے گڈی دا پتہ سی۔ گڈی دے ڈبے ’چ داخل ہندی نوں نونہہ اتے پتّ نے ایہہ وی کیہا سی کہ اوہ دوویں اس نوں ٹھیک دن اتے ٹھیک وقت ’تے لین لئی آؤنگے۔ جدوں گڈی سٹیشن ’تے رکی ڈاکٹر کانتا چندرا نے ویکھیا کہ اس نوں لین لئی صرف اس دا پتّ ہی آیا سی۔
‘‘پتّ ارن کی گلّ بہو نہیں آئی؟ سبھ سکھ تاں ہے؟’’ اکلے پتّ نوں کھڑے ویکھ ڈاکٹر کانتا نے پچھیا۔
‘‘اوہ ماں…۔’’
ڈاکٹر ارن چندرا ماں دے اس سوال دا کوئی ٹھیک جواب نہ دے سکیا سگوں گلّ جویں اس دے منہ وچّ ہی اٹکی رہِ گئی۔
کار سٹارٹ کردے نوں ڈاکٹر کانتا نے کیہا، ‘‘پتّ چل کلینک نوں نکل جاندے ہاں۔ دو مریضاں نوں جاندی ہوئی میں اج دے دن چیکّ کرن دا وقت دے گئی سی۔ اوہ گیاراں وجے آؤنگے۔ اس ویلے تاں ساڈھے نوں ہی وجے نے۔’’
گھڑی ولّ ویکھدیاں ڈاکٹر کانتا چندرا نے کیہا۔ بھلا ارن ایس لئی ماں نوں نانہہ کویں کر سکدا سی؟ ماں دے کہاں پتّ نے کار کلینک ولّ موڑ لئی۔ اوہ دوویں چھیتی ہی کلینک پہنچ گئے۔ ارن نے کار اک پاسے کھڑی کر دتی اتے ماں نوں نال لے کے اندر داخل ہو گیا۔ کلینک ’چ داخل ہندیاں ہی ڈاکٹر کانتا چندرا دے پیر تاں جویں جم گئے۔ اس نے ویکھیا کہ میز دے ساہمنے کرکے لگی اوہدے پتّ دی کرسی تاں خالی سی پر اس والی کرسی ’تے اوہدی نونہہ کرن چندرا بیٹھی استری مریضاں نوں چیکّ کر رہی سی۔
‘‘چل پتّ پہلاں گھر چل کے میں تھوڑھا آرام کر لواں۔ پھیر نہا کے کلینک آ جاوانگی۔’’
پتّ دا جواب اڈیکے بناں اوہ کلینک توں باہر ولّ نوں تر پئی۔ اوہدے والی کرسی ’تے بیٹھی اوہدی نونہہ نوں اس دے آؤن دا پتہ ہی نہیں لگیا۔
کلینک توں باہر آ کے اس نے سر چکّ باہر لگے بورڈ ولّ ویکھیا جس نوں اوہ کلینک اندر جان لگیاں نہیں سی دیکھ سکی۔ اس دے اک پاسے ڈاکٹر ارن چندرا ایمّ.بی.بی.ایسّ.، ایمّ.ڈی. لکھیا ہویا سی۔ ڈاکٹر کانتا چندرا دی نظر بورڈ دے دوجے پاسے دے لکھے ’تے تاں جویں گڈی ہی گئی۔ اوہ وار-وار اتھے لکھیا پڑھی جا رہی سی: ‘لیڈی ڈاکٹر کرن چندرا ایمّ.بی.بی.ایسّ. استری روگاں دے ماہر۔’ ایوں کرکے اوہدے پتّ ارن چندرا نے ہی اپنے نال ساری عمر دی جڑی ماں نوں منفی کرکے اتھے پتنی دا ناں جوڑ دتا سی۔
ایہہ سبھ ویکھ کانتا چندرا دیاں اکھاں وچّ پانی بھر آیا۔ پھیر اک بوند اوہدی کھبی ’چوں باہر نکل اجے اس دی گلّ ’تے وگن نوں ہوئی ہی سی کہ ڈاکٹر کانتا چندرا نے پھرتی نال اپنے سجے ہتھ دی وچکارلی انگل نال اس نوں ہولی دینے پونجھ لیا۔
انے وچّ اوہدا پتّ وی اس کول آ گیا سی۔
‘‘کی ہویا ماں؟’’ اس نیڑے آ کے ڈاکٹر ارن چندرا نے ماں نوں سوال کیتا۔
‘‘کجھ نہیں۔’’
پتّ دے پچھے سوال دا صرف دو شبداں نال جواب دے کے ہور کجھ بولے بناں ڈاکٹر کانتا چندرا چپ چاپ کار وچّ بیٹھن لئی ادھر نوں تر پئی۔