منھی افسانے/کہانیاں اشرف سہیل
دیش پنجاب دی ونڈ 'تے ہر کسے نوں اپنی-اپنی پئی ہوئی سی ۔ کتلوگارت دا بازار گرم سی ۔ بھولے-بھالے لوکاں نوں ، جہڑے بھراواں وانگ اکو دھرتی 'تے رہندے سن، دھرماں دی آڑ وچ لڑا دتا گیا سی ۔ ہن ایہہ اک-دوجے دے جانی دشمن بن گئے سن ۔ جگتار سنگھ وی اوہناں لوکاں وچ شامل سی، جہڑے لٹمار کر رہے سن ۔ شام ویلے اوہ اپنے گھر آ رہا سی کہ اچانک اس دی نظر اک مسلمان گھر 'تے پئی ۔ اوہ کندھ ٹپّ کے اندر جا وڑیا ۔ مکان دے اندر اک ماں-دھی بیٹھی سی ۔ بڈھی ماں اس دے پیراں 'تے سر رکھ کے رون لگّ پئی اتے کہن لگی، 'پترا، اکو دھرتی 'تے رہن والے، اکو بولی بولن والے کس طرحاں اک-دوجے دے دشمن بن گئے؟ میں تے آہ تیری بھین تناں دناں دے بھکھے آں، پین نوں پانی وی نہیں ۔'
جگتار دے اندر پنجابیت جاگ پئی ۔ اوہ چپّ کرکے باہر گیا اتے مکان دے باہر لگی پلیٹ 'تے لکھیا ناں عبدل سلام مٹا دتا اتے کولے نال بڑے فن نال جگتار سنگھ لکھ دتا تے چھیتی نال اپنے گھر نوں بھجیا ۔ ماں-دھی لئی کھان لئی روٹیاں دال لے کے آیا اتے جدوں ماں-دھی روٹی کھا رہیاں سن، ادوں جگتار سنگھ نوں جاپدا سی کہ ایہہ اس دی ہی ماں اتے اس دی ہی بھین ہے ۔
راشد بہت ہی غریب سی ۔ اس نے بڑی مشکل نال اپنی دھی رانو دا ویاہ کیتا سی، پر اوہ اکثر ڈردا رہندا سی ۔ روز اخباراں وچ اکو خبر وار-وار پڑھ کے اس دا جی گھبراؤندا سی ۔ خبر بھاویں نکی لگی ہووے جاں وڈی سرخی نال ۔ اخبار دے کسے نہ کسے کونے وچ ضرور ہندی سی کہ اگّ لگّ کے نویں ویاہی وہوٹی سڑ گئی جاں اس نوں ساڑ دتا گیا اے ۔ اوہ روز سویرے اخبار پڑھن توں پہلاں سوچدا کہ اج دی اخبار وچ اس دی رانو دی خبر نہ لگی ہووے ۔ اس نوں ایہو جہی ہر خبر وچوں اپنی رانو دی خوشبو آؤندی سی ۔
سٹیشن 'تے لگیا ہویا بلب فیوز ہو گیا ۔ سٹیشن ماسٹر نے چٹھی لکھ کے ہیڈکوارٹر نوں بینتی کیتی کہ بلب چھیتی بدل دتا جاوے ۔ بلب دس کو روپئے دا آؤنا سی ۔ ہیڈکوارٹر توں اک وائرمین تے اوہدا اک سہائک بھیجیا گیا، جو نواں بلب لا آئے ۔ ریلوے دے محکمے نے وائرمین تے اوہدے سہائک نوں دو دن دا ٹی.اے. دینا پیا ۔ گڈی دے سفر لئی ڈیوٹی پاس وی دتا گیا ۔ انج ایہہ 10 روپئے دا بلب ریلوے دے محکمے نوں تقریباً 500 روپئے دا پیا ۔
لڑائی وچ دو کتے شامل ہوئے سن ۔ دوویں کتے اکو کتی دی اولاد سن تے بڑے شوق نال پالے گئے سن ۔ اکو نسل، اکو جیہا رنگ تے متھا ۔ لوک اس لڑائی وچ بڑی دلچسپی لے رہے سن ۔
لڑائی دا دن آ گیا ۔ دوواں کتیاں نوں میدان وچ چھڈّ دتا گیا ۔ پر لوک حیران رہِ گئے کہ کتے آپس وچ لڑے ہی نہیں سگوں آپس وچ لاڈ کرن لگّ پئے ۔ اوہ دوویں کدے-کدے آلے-دوآلے کھلوتے لوکاں ولّ وی جھات پا لیندے سن، جویں آکھ رہے ہون، 'تسیں سانوں وی انسان سمجھ لیا اے ۔