پربھا گلزار سنگھ سندھو
شاید میں پربھا نوں نہ وی پیار کردا جے کدی اس دی تکنی وچ اک موہنی جہی تلخی نہ ہندی۔ اجیہی تکنی دا پرشنسک میرا اک متر مینوں کیہا کردا سی، "ایویں تینوں وہم ہے شرما، اس کڑی وچ کجھ وی تاں نہیں، سوائ اس دے کہ اس دے دوناں نیناں وچ دو کولے جہے مگھدے رہندے ہن اتے گوری گلھ 'تے اک لاکھا جیہا تل ہے۔"
میرے متر دے ایہہ واک بھاوَ رہت نہیں سن، ایہناں واکاں وچ ایرکھا تے شردھا سی پربھا دے حسن لئی۔ ایہہ گلّ میں چنگی طرحاں سمجھدا ساں۔ سچمچ اوپری اکھ لئی اوہ ودھیرے حسن دی مالک نہیں سی۔ ککے جہے اسدے وال سن، چپ-گڑپّ جہی اوہ رہندی سی، تکنی اسدی وچ سیک سی۔ کیول تل ہی تل اس دا بولدا سی اتے تل ہی ہنگارا بھردا سی۔ تل دے دانے سامان لاکھا جیہا ایہہ تل سی۔ میرے متر اس دی تکنی اتے تل نوں وڈیاؤندے سن، مینوں پربھا اتے رشک آ جاندا سی۔ ایہو رشک مینوں پربھا نوں اپنی بناؤن لئی پریردا رہا۔ میں اس نوں اپنی بناؤن دے یتن کردا رہا۔ اوہ میری ہو گئی… میں اس دا۔ پربھا وفا دی پتلی سی۔ اس دی وفا، اس دا ایمان سی۔ پر استری دے من سبندھی کجھ وی نہیں کیہا جا سکدا۔ اپنا سبھ کجھ کسے ہور توں وار کے وی، اوہ تہاڈے نال رجّ کے وفادار ہو سکدی ہے۔ پربھا نے کسے نوں پیار کیتا سی اتے رجّ کے اس دے پیار نوں مانیا سی، اس نے اک دن مینوں دسیا۔ اس دے کتھن انوسار اسدی پریت دے پاتر نوں منکھی من دے جذبیاں دا پورن ستکار سی۔ اس توں ودھیرے اس نے اپنی پریت دے پاتر سبندھی میرے لکھ ترلے کرن 'تے وی کجھ نہیں سی دسیا۔ اوہ اپنے پریمی دے ستکار نوں سنبھال-سنبھال پئی رکھدی سی۔ اپنے اس عمل 'تے اسنوں مان سی تے اس دے اس عمل نال مینوں ایرکھا سی۔ اس نوں ویکھ میریاں لتاں کمبن لگّ جاندیاں سن۔ اس دے نیڑے ہون نال میرے سریر وچوں اک جھرناٹ جہی لنگھ جاندی سی پر میں بے بس ساں۔ اوہ مینوں پیار کردی سی، میرا ستکار کردی سی، جے میں اس دے اس پریمی سبندھی کجھ پچھاں تے بسّ مسکرا دیندی سی۔ اس دا ایہہ وطیرہ مینوں چنگا وی لگدا سی اتے نہیں وی۔ پر اوہ اس نوں بدلن لئی تیار نہیں سی۔
پورا اک ورھا اوہ اسے طرحاں اپنے پیارے دے ستکار نوں اپنے اندر ہی رچاؤندی رہی اتے اس پریت چنگیاڑی نوں اپنی ہکّ وچ دبائی رکھن 'تے اس نوں مان وی سی۔ میرے اتے پربھا دے سبندھ کجھ فکے پین لگّ پئے، شاید اس لئی کہ پربھا ہن اک بچی دی ماں بن گئی سی۔ ساڈی اس بچی دیاں حرکتاں بڑیاں عجیب سن۔ اوہ بڑی لاپرواہ جاپدی سی، بڑی ادار جاپدی سی، بہت گھٹّ روندی سی، بہت گھٹّ کھیڈدی سی۔ اس دے نقش نہ میرے 'تے سن اتے نہ اپنی ماں 'تے۔ اس دے نقش سادہ اتے اس دے نیناں دیاں ٹوپیاں اس دے متھے نالوں ذرا ابھرویاں سن۔ اکھاں جویں اس دیاں باہر ہی پئیاں ہون۔ پتہ نہیں میری ایہہ بچی کس 'تے گئی سی، میں سوچدا رہندا۔ جہڑا وی کوئی ماں دے دل وچ سمایا ہویا ہووے، ماں دا بچہ اسے 'تے جاندا ہے، میں سن رکھیا سی۔ پر میری جان-پچھان دے گھیرے وچ کوئی وی اجیہا استری پرش نہیں سی، جس دے نقش اس بچی نال ملدے ہون۔ پربھا اس نوں لاڈ لڈاؤندی نہیں سی تھکدی۔ مینوں وی اوہ بری نہیں سی لگدی پر پھیر وی پتہ نہیں کیوں مینوں کدی وی اس نال پیار نہیں سی آؤندا۔ مینوں پربھا دی اس بچی نال وی ایرکھا سی۔
ہالیں اوہ اک ورھے دی وی نہیں سی ہوئی کہ اس نوں کوئی روگ لگّ گیا۔ اس دی ماں بلکلّ چپّ-چپّ رہن لگّ پئی۔ منے پرمنے ڈاکٹراں تے حکیماں توں علاج کروایا، پر اس نوں کوئی موڑ نہ پیا۔ جیوں-جیوں بچی کمزور ہندی گئی، پربھا فکرمند ہندی گئی۔ ہولی-ہولی پربھا دے پھیپھڑیاں وچ کوئی نقص ٹھہر گیا۔ اس دی پربھا بہت گھٹّ پرواہ کردی سی۔ میں وی اس بارے سوچنا چھڈّ دتا۔ میں باہر دے کماں وچ دلچسپی لین لگّ پیا۔ ہن اوہ وی میرے بارے بہت گھٹّ سوچدی سی۔ پر اس گلّ دی مینوں ایرکھا نہیں سی۔ جے ہندی وی، تاں میں اس نوں بھلا دندا ساں تے اپنے آپ 'چ سنتشٹ رہن دی کوشش کردا ساں۔
اک دہاڑے بچی دی حالت ٹھیک نہیں سی۔ میں اس نوں پربھا دی گود وچ ہی لیٹی ہوئی چھڈّ گیا ساں۔ جد میں گھروں تریا تاں پربھا چپّ سی، نری مٹی دی اک مورتی۔ ترن توں پہلاں میں اس ول اک واری پچھانہ پرط کے ویکھیا سی۔ اوہ اپنے حالَ وچ مست بیٹھی سی۔ میتھوں اس دی ایہہ اوستھا سہاری نہیں سی جاندی۔اسے کارن میں چھیتی گھر نہیں سی پرتنا چاہندا۔ ساری شام میں کافی ہاؤس وچ کافی پیندیاں لنگھا دتی سی۔ دیر نال جد میں گھر پرتیا تاں پربھا اسے طرحاں اپنی بچی نوں گود وچ لئی بیٹھی سی۔ میں اس نوں بلایا، اوہ بولدی نہیں سی۔ میں اس نوں ہلایا، اوہ ہلدی نہیں سی۔ اوہ سنّ سی۔ اکھاں اس دیاں پتھرا گئیاں سن۔ بچی اس دی گود وچ سی۔ میں اس نوں پربھا کولوں پھڑ لینا چاہیا۔ اوہ ٹھنڈی ہو چکی سی۔ اس وچ جان نہیں سی۔ پربھا شاید رات دی ہی اسے طرحاں بیٹھی سی۔ گھر ساڈے نہ کوئی آؤندا سی تے نہ آیا۔ آؤندا وی کس طرحاں؟ بچی دے بیمار ہون توں پچھوں پربھا کسے نال گلّ ہی نہیں سی کردی۔ جس کسے نوں تھوڑھی بہت دلچسپی ہندی، باہروں ہی حالَ پچھ لیندا تے میں دسّ چھڈدا ساں۔
بچی دی موت توں پچھوں پربھا بے حدّ اداس رہن لگی۔ اس دے پھیپھڑیاں وچ نقص ودھدا گیا۔ کوئی اس دے روگ نوں تپدق کہندا اتے کوئی بچی دی موت دا صدمہ۔ پر اس گلّ نال سارے ہی سہمت سن کہ پربھا نوں ایہہ روگ کسے ڈاڈھے بھارے صدمے وجوں لگیا سی۔ ویکھن نوں اوہ پہلاں نالوں تکڑی جاپدی سی۔ اس دے جسم توں کسے قسم دی کمزوری دا بھلیکھا نہیں سی پیندا پر اس دی تکنی آئے دن بڈھی ہندی جاندی سی۔ اس وچ پہلاں والی لوء واپس نہ آ سکی۔ نیناں دی چمک جاندی رہے تاں بندے وچ رہِ ہی کی جاندا ہے؟ پربھا مینوں ہوا دا بے جان غبارہ جاپن لگّ پئی سی۔ اوہ اگے نالوں موٹی ہو گئی سی۔ اس دا چہرہ پہلاں نالوں لال ہو گیا سی۔ پر اس وچ کسے قسم دی کھچّ نہیں سی رہی کیونکہ اس دی تکنی نرجند سی، بے حسّ تے اداسی سی۔
انت ہار کے میں اس دی نبض اک منووگیان دی ماہر لیڈی ایلیا نوں وکھائی۔ اس دا انومان وی اہیؤ سی کہ پربھا نوں کسے دا وجوگ لگا ہے پر کس دا ویوگ؟ ایہہ اسنوں وی پتہ نہیں سی لگدا پیا۔ اس نے پربھا توں اس دے بچپن دا حالَ پچھیا۔ اس دی پڑھائی دے زمانے دا حالَ پچھیا۔ اس دی شادی دا اتے اسدی بچی دی موت دا حالَ پچھیا۔ اوہ سارا دن پربھا نوں عجیب جہے سوال پچھدی رہندی۔ پورا ڈیڈھ مہینہ ایلیا پربھا دا روگ پچھانن دا یتن کردی رہی۔
ہولی-ہولی پربھا دی حالت بہت نازک ہندی گئی۔ جو کجھ وی اوہ کھاندی، اس نوں ہضم نہ ہندا۔ ایلیا دے حکم انوسار میں اس نوں لیڈی ڈاکٹر دے کلینک وچ ہی چھڈّ آیا۔ میں اس نوں پیار کردا ساں۔ اس توں کجھ وی قربان کرن لئی تیار سی۔ شاید اسے واسطے لیڈی ڈاکٹر نے مینوں اپنے کلینک وچ کدی-کدائیں وی جان توں ورج دتا سی۔ دن وچ کیول اک واری شام نوں جا کے میں اس دی خبر لے آؤندا ساں۔
اک دن لیڈی ڈاکٹر نے تڑکسار ہی مینوں آن جگایا۔ مینوں جاپیا کہ پربھا نے اپنے انتم سواس پورے کر لئے ہن پر پتہ لگیا کہ پربھا حالے تکّ جیؤندی ہی سی اتے لیڈی ڈاکٹر دی گھوکھ انوسار اس نوں بچاؤن دا اکو اک سادھن، اوشا ناں دی کسے لڑکی نوں مل سکنا سی۔ ایہہ راجپرے وچ ہی کسے سکول دی ادھیاپکا سی۔ میں لیڈی ڈاکٹر نال اسے دی کار وچ راجپرے نوں چل پیا۔ میں ادوں وی اتھے پٹیالے وچ ہی رہندا ساں۔ پر ادوں میرا مکان لوئر مال 'تے سی۔ میری ہن والی تھاں توں دو میل دور۔ ہن میں اس مکان وچ رہِ ہی نہیں سکدا۔ میں اودھروں لنگھدا وی ہاں تاں مینوں ڈول پین لگّ جاندے ہن۔ حالانکہ ایہہ سبھ کجھ وارتھ ہے۔ ڈول پین دا بھاوَ وی کی ہے؟ مینوں سمجھ نہیں آؤندی۔
لیڈی ڈاکٹر نے دسیا کہ اوشا پربھا دے نال ہی پڑھدی ہندی سی۔ اوہ دونوں پکیاں سہیلیاں سن اتے اوشا نے پربھا دی شادی وچ وی اس دا ہتھ وٹایا سی۔ شاید پربھا اسے احسان تھلے دبی جا رہی سی۔ جے اوشا پربھا دی لوڑیندی سہائتا نہ کردی تاں پربھا دے راجپوت ماپے شرما-کل وچ اس نوں کویں ویاہ سکدے سن؟ مینوں یاد ہے کہ اک واری میرے نال شادی کراؤن دا فیصلہ کر کے پربھا نے اپنی ماں اتے پتا جی دی اک وی نہیں سی سنی۔ پھیر وی ایہہ کڈا کو وڈا احسان سی، ایہہ مینوں سمجھ نہیں سی آؤندا پیا۔ راجپرے وچ جد ساڈی کار اک سادھارن جہے فلیٹ کول پہنچی تاں میں باہر نکل کے ہتھ وچ پھڑی ہوئی چٹ نال، اس فلیٹ دا نمبر ملایا۔ ٹھیک ایہو مکان سی، جس دی بھال وچ دسمبر دے مہینے وی میرے متھے 'تے مڑھکا آ گیا۔ میں دروازہ کھڑکایا تاں اک سادھارن جہے نقشاں والی تیہہ کو ورھے دی سوانی نے دروازہ کھولھیا۔ اس دا پہراوا اتیئنت سادہ سی۔ اس دے سینڈلاں 'تے پالش ہویاں جگڑے ہی بیت چکے ہونگے۔ اس دے چہرے توں کجھ ایہو جیہا پربھاو پیندا سی جویں اس نے عمر بھر کسے نوں پیار نہیں سی کیتا۔ اوہ محبت-گم توں کوری ہی جمی سی تے اسنے کوری ہی مر جانا سی۔ مینوں اس دا چہرہ واقف جیہا جاپدا سی پر ایہہ چیتا نہیں آ رہا سی کہ میں اس نوں کتھے دیکھیا سی۔
"تہاڈا شبھ ناں…؟" میں پچھنا چاہیا۔
"ہاں، میں اوشا ہی ہاں، اندر لنگھ آؤ"، اس نے میرے ہتھ وچوں چٹ پھڑدیاں آکھیا۔
"میں ٹھہر نہیں سکدا۔ سماں ہے نہیں تے مینوں تہاڈے نال اک بہت ضروری کم ہے۔"
"مینوں تہاڈے کم آ کے بڑی خوشی ہوویگی۔ ہاں میں تہانوں پہچانیا نہیں۔"
"میں پہلاں کدی تہانوں مل نہیں سکیا۔ تسیں پربھا نوں جاندے ہوووگے؟"
"ہاں، ہاں چنگی طرحاں جاندی ہاں۔ اوہ میری جما عتن سی تے سہیلی وی۔"
"میں پربھا دا پتی ہاں۔"
"اوہو! تاں تسیں شرما جی ہو۔ بڑی کرپا کیتی۔ کی حالَ اے پربھا دا؟ ولّ تے ہے نہ؟ پتہ نہیں کس نے دسیا سی، اس دی طبیعت کجھ ٹھیک نہیں رہندی۔ ہن تے اس کول بچی وی ہے اک، میں سنیٔے۔" اوہ اکو ساہ کئی کجھ گن گئی۔
بچی دا ذکر سن کے مینوں خیال آیا کہ اوشا دے نقش اس بچی ورگے ہی تاں سن جاں ایوں کہہ لوو کہ پربھا دی بچی اوشا 'تے گئی سی۔ پر بچی دا ذکر کرنا میں اچت نہ سمجھیا۔ میں اسنوں جھوٹھ موٹھ ہی دسیا کہ پربھا اس نوں بہت چیتے کردی سی اتے ایہہ کہ اس دی طبیعت ٹھیک نہیں۔ اصل وچ پربھا نے اس طرحاں دی کوئی گلّ نہیں سی کہی۔ اپرلے دلوں تاں اس نے اک پل وی اوشا نوں چیتے نہیں کیتا۔
"اس دی طبیعت نوں پتہ نہیں کی ہو جاندا اے۔ تھوڑی جہی مورکھ اے۔ مینوں چیتے کیتا ہے؟ میں بالکل تیار ہاں۔" اینا کہہ کے اوہ اسے پہراوے وچ میرے نال پچھلی سیٹ 'تے بیٹھ گئی۔ "بڑی ضدل کڑی اے۔ اس دی جان لین لئی وی فرشتاں نوں اچیچا یتن کرنا پئیگا۔ تسیں چنتا نہ کرو۔ اس دا کجھ وی نہیں وگڑدا۔ تہانوں اپنی شادی دا نہیں چیتا؟ میرے کہن 'تے اک واری ہاں کہہ کے اس 'تے ڈٹ گئی سی۔"
تے پھیر اس نے میرے چہرے 'تے مایوسی تکّ کے مینوں پرشن کرن دے عاشِ نال کیہا،
"انج پتہ نہیں تہاڈے حسن وچ کی جادو سی" تے مینوں جاپیا جویں اوہ میرے بیڈولے جہے نقشاں 'تے مسکرا رہی ہووے۔
"جادو تاں اس دی تکن والی اکھ وچ سی۔ کسے دے حسن وچ کنا کو جادو ہو سکدا ہے۔" میں اس دے چہرے ول تکدیاں کیہا۔ اس ویلے ساڈی کار ہریاں پیلیاں دے وچکارلی سڑک پار رہی سی۔
"انج من دی کھوٹی نہیں۔ اس دا دل بے انت حسین ہے۔ اسدے گستاخ نیناں وچ سارے سنسار دی وفا نوں ڈیک لا کے پی جان دی یوگتا ہے تے اس دے نشچنت من وچ غم دا ساگر کھپا سکن دی۔ میں اس دی رگ-رگ توں جانو ہاں۔ مر جانی وچ آکڑ نہ ہووے تاں لکھاں دی اے، نری فرشتہ۔ انج اس دی آکڑ وی اونی ہی سوہنی ہے، جنا سوہنا اسدا دل۔ اس دی آکڑ دا بھار چکنا اوکھا بھاویں ہووے پر سوادی ہندا ہے۔" اوشا انج بؤری جہی ہو کے بولی جا رہی سی جویں اج ورھیاں پچھوں کسے نے اس دی وفا دے بوٹے نوں گوڈ دتا ہووے تے گڈائی توں پچھوں اوہ بوٹا اک دم جوان ہو جانا چاہے۔ ساڈی کار اک بغیچے کولوں لنگھی جتھے باغ دا مالی بڑے پریم نال سورج مکھی دے بوٹے دی گڈائی کر رہا سی۔
"رڑھ جانی، کسے نال توڑ بیٹھے تاں اونی دیر نہیں بولدی، جنا چر دوجی دھر ترلے منتاں 'تے نہ اتر آوے پر میرے نال وچاری دا کی ٹاکرا۔ اس نکمے مان دا ول تاں اس نے میتھوں ہی سکھیا سی۔ میں اس نوں اک واری ہاسے وچ کیہا کہ میرے کول مان دا خزانہ ہے، جنا چرا سکدی ایں، چرا لے۔ تے ٹٹّ جانی بناں سوچے-سمجھے سارا ہی چرا لے گئی۔" اوشا نوں پربھا دیاں رچیاں 'تے اینا مان سی جنا کسے چنگے ادھیاپک نوں اپنے چنگے ودیارتھی 'تے ہندا ہے۔
کھبے ہتھ دے سکول وچ اک ادھیاپک اپنے ودیارتھیاں نوں کھڈا رہا سی۔ ایلیا تے میں نرجند جہے ہو کے اوشا دیاں گلاں سن رہے ساں۔ کار دی رفتار کوئی پنجاہ میل فی گھنٹہ ہوویگی۔ مینوں ایہہ بجھنا اسمبھو ہو گیا سی کہ اوشا دا دل ہی اینا سندر ہے جاں اس دے دل وچ پربھا دے دل دی سندرتا نکو-نکو بھری پئی ہے۔ مینوں وی پربھا دی بے رخی وچوں اینا سواد نہیں سی آیا جنا اج اوشا نوں پربھا دی ضدّ وچوں آ رہا سی۔
اوہ اسے رفتار نال بولدی گئی، "بڑیاں عجیب جہیاں سوچاں ہندیاں نے اس دیاں۔ اس نوں روگی بن کے سواد آؤندا ہے تاں کہ اس دے سنیہی اس نوں روگی تکّ کے تڑپھدے پھرن۔ میں سبھ کجھ جاندی ہاں، اوہ جان بجھّ کے روگی ہوئی پئی اے تاں کہ اس نوں ویکھ کے اوشا تڑپھدی پھرے، شرما جی تڑپھدے پھرن تے اس دیاں گوڑھیاں سہیلیاں تڑپھدیاں پھرن۔ اوہ جاندی ہے کہ میں اس دا دکھ نہیں جھلّ سکدی؟ تاہیؤں تاں اس نے پرسوں دو کو شبداں والی چٹھی لکھی سی، 'اوشا میں جیؤندی ہاں اتے تیری سہیلی وی ہاں۔' چٹھی 'تے اس نے اپنا ناں وی نہیں سی لکھیا۔ پر ایہو جہی چٹھی ہور کون لکھ سکدا ہے؟ ایہہ وی کوئی چٹھی ہے؟ ایہہ تاں اک تیر ہے جہڑا کسے دکھی نوں ہور دکھی کرن لئی ماریا جاوے تے جاں کسے نوں شرمندہ کرن دا ڈھنگ۔"
اوشا نوں بولدی-بولدی نوں گچّ آ گیا پر اس دے چہرے 'تے شرمندگی دا کوئی پربھاو نہیں سی۔ اس دیاں گلاں وچ ایہو جہی مورکھتا سی، جہو جہی کسے پریمی دی اپنی پہلی پریت وچ اپنی پہلی پریمکا نوں کہیاں گلاں وچ ہندی ہے۔ اس توں پچھوں اوشا چپّ ہو گئی۔ میرے کول اس سمیں کہن واسطے کجھ وی نہیں سی۔ ہو وی کی سکدا سی؟
"تہاڈا وہم ہی ہے۔ اوہ تاں تہانوں دکھی کرن وچ بھورا سواد نہیں لیندی۔ اوہ تاں تہاڈا بہت ستکار کردی اے۔" مینوں تے اوشا نوں چپّ ویکھ لیڈی ڈاکٹر ایلیا بولی۔ اس سمیں ساڈی کار نے اک بہت ہی ٹیڈھا موڑ کٹیا۔
"نری عزت نوں کی کراں۔ عزت تاں اس دی میں وی کردی ہاں۔ میں اس دا وگاڑیا ہی کی سی کہ اوہ مینوں نفرت کردی۔ جہڑا تہانوں نفرت نہ کرے، اوہ تہاڈی عزت ہی تاں کر سکدا ہے۔" اوشا بولی۔
"جے تہانوں اس گلّ دا پورا احساس سی تاں تسیں اینا عرصہ ساڈے گھر کیوں نہیں آئے، رسے کیوں رہے" میں اوشا نوں ہرکھ وجوں کیہا۔
"میں تھوڑھی رسی آں۔ اس نوں تے غصہ ہی بڑی چھیتی آؤندا ہے۔ لاجونتی تاں اوہ ہے نری، ہتھ لایاں مرجھا جاندی اے۔ جنا چر اس دی شادی نہیں سی ہوئی، میری اس نال ہمدردی سی، میں اس دے نخرے سہاردی رہی۔ ہن جد اس دی شادی وی ہو گئی ہے، نوکری وی لگّ گئی ہے، اس نوں میری کی لوڑ ہے؟…" اوشا اس طرحاں دا کئی کجھ کہندی گئی۔ لیڈی ڈاکٹر نے سبھ کجھ پورے دھیان نال سنیا۔ اوہ شاید پورا روگ سمجھن دی کوشش کر رہی سی۔
"پر ہن ایہناں گلاں دا کی بھاوَ؟ چھڈو پرے۔ اس دی جان دی خیر منگو۔" کار دے پٹیالے وچ پرویش کردیاں سار ہی مینوں پربھا دی حالت چیتے آ گئی اتے میں اوشا دا دھیان اس پاسے دوانا چاہیا۔
"اس دی جان؟" اوشا نے مسکرا کے کیہا، "اس دی تسیں بالکل چنتا نہ کرو۔ اوہ مر نہیں سکدی۔ مرن 'تے وی نہیں مردی۔ مرن توں پچھوں وی اس دی کسے نہ کسے ناڑی وچ ساہ رکیا ہویا تکوگے۔"
مینوں اوشا دی اس لاپرواہ فلاسفی 'تے غصہ جیہا آ رہا سی۔ اوشا نے جد میرے ول تکیا تاں اس دا بے روک ہاسہ نکل گیا۔ اسدے ہسن توں انج جاپدا سی جویں ساڈی کار برکھاں دیاں جھکیاں ہوئیاں ٹہنیاں نال گھسر کے لنگھ رہی ہووے۔ مینوں کجھ ایس طرحاں وی لگیا جویں اوشا پربھا نوں مارن دا یتن کر رہی سی اتے پربھا اس دے مارن 'تے وی نہیں سی مردی پئی۔
اک دم بریک لگی اتے کار لیڈی ڈاکٹر دے کلینک ساہمنے جا کھلوتی۔ اکو ساہ اسیں سارے دے سارے پربھا دے کمرے ول نوں ودھے۔
"میرا وچار سی کہ توں مر گئی ہووینگی۔ توں تے ہالیں تکّ جیؤندی پئی ایں" اوشا نے پربھا دے بسترے کول پہنچدیاں ہی پربھا نوں آکھیا۔
ویکھن نوں تاں پربھا دی صحتَ چنگی بھلی لگدی سی اتے ہے وی اوہ اوشا نالوں پنج-چھ ورھے چھوٹی ہی سی پر اس دی تکنی توں اوہ اوشا نالوں پنج-چھ ورھے وڈیری جاپدی سی۔ اس پنجھی کو ورھے دی عمر وچ ہی اس دے سر دے اک چوتھائی وال چٹے ہو گئے سن۔ ہن اوشا نوں تکدیاں ہی پربھا دے بلھاں 'تے مسکان دوڑ گئی۔
"نہ، نہ، توں ہسن دی کوشش نہ کر۔ تیرے چہرے 'تے اداسی بڑی چنگی لگدی اے۔ ہاں، توں اپنے چہرے نوں اسے طرحاں نموجھونا بنائی رکھ۔" ایہہ واک اوشا نے انج کہے جویں کوئی چترکار اپنا چتر خراب ہو جان دے ڈر توں، چتر کھچدے سمیں اپنے ماڈل نوں کہندا ہے۔
"توں چنتا نہ کر۔ میری موت سمیں میرا چہرہ اتیئنت اداس ہووےگا۔ فوٹو لے کے سنبھال رکھیں۔ ہاں ایہہ دسّ کہ پہلاں کی ہو گیا سی؟ ہن وی تاں بھجی آئی ایں" پربھا بولی، پر اس دا اینا دکھدائی بیان وی اوشا دے چہرے دے پربھاو نوں بدل نہ سکیا۔
"کیول اس لئی کہ توں مینوں سدیا سی"، اوشا نے مسکرا کے کیہا۔
"میں سدیا اے؟ کون کہندا اے؟" پربھا نے گمبھیر ہو کے پچھیا۔ اس پرشن وچ اموڑتا سی۔ اک بچیاں والی ضدّ سی۔
"شرما جی کہندے ہن۔ ایہہ مینوں لے کے آئے ہن، بھین جی نال سن،" اوشا نے لیڈی ڈاکٹر ول تکیا تے پربھا نوں چڑایا۔
"ہاں! ہاں! مسٹر شرما نے کیہا سی تے اسیں ایہناں نوں لے کے آئے ہاں۔ تسیں سدیا ہووے جاں نہ سدیا ہووے، ایہناں نوں چاہندے تاں ہو نہ۔" لیڈی ڈاکٹر نے سمجھوتے دا یتن کیتا۔
"گلّ چاہن جاں نہ چاہن دی نہیں" پربھا نے نرس دے روکدیاں-روکدیاں بسترے 'چوں اٹھدیاں آکھیا، " میں نہیں چاہندی کہ اس پرکار دھوکھا دے کے میرے مان نوں زخمی کیتا جاوے تے میرے اصول توڑے جان۔"
میں تکیا پربھا دیاں اکھاں وچ حاکمانہ جلال سی، اس دا بول دھیما سی پر اس دا بھاوَ ایہہ نہیں سی کہ اسدا آکھیا بھاوَ رہت ہووے۔ مینوں جاپیا جویں اوہ غصے وچ پھٹ جاوے گی۔ اس ویلے اوہ بے قرار سی۔
"کئی اصول چنگے ہندے ہن، کئی مندے۔ مندے اصول چھڈّ دینے چاہیدے ہن۔ ضدّ کرن دی کی لوڑ ہے،" لیڈی ڈاکٹر نے سمجھاؤنا چاہیا۔ اس دا مونووگیانک وشلیشن دسدا سی کہ پربھا اوشا دے احسان تھلے دبی جا رہی سی۔ بھاویں اوہ ہٹھّ کرکے اس کمزوری نوں پرگٹ نہیں سی ہون دندی۔ اوہ اوشا دا احسان نہ وی مندی جے میرا جیون ساتھ اس نوں اینا نہ سکھاندا۔ اوہ کئی وار اوشا نال غلط فہمی نوں سلجھاؤن لئی کار لے کے راجپرے ول چلی سی پر جد وی ساڈی کار
راجپرے دے نیڑے پہنچدی، اسدی خودی جاں ہٹھّ اس نوں واپس پرتن لئی پریردا تے اوہ پرط آؤندی۔ میں اس نوں سیر ہی سمجھدا رہا۔ ہن وی لیڈی ڈاکٹر نے کار وچ اوشا نوں سمجھایا سی کہ اوہ پربھا نوں اس دی کمزوری دا احساس نہ ہون دیوے۔ پر اوشا لیڈی ڈاکٹر دے سجھاواں نوں گمبھیرتا سہت نہیں سی لے رہی۔ پھیر وی پربھا دے اپنے اصول سن تے لیڈی ڈاکٹر کون ہندی سی اوہناں وچ دخل دین والی۔
"چنگے-مندے اصولاں نوں کون نکھیڑ سکدا ہے؟ کئی چنگے اصول وی مندے ہن تے کئی مندے وی چنگے۔ میرے اصول تہانوں مندے لگدے ہن تے مینوں چنگے۔" پربھا نے اتر دتا،
"تہاڈے اپنے وچار نے تے میرے اپنے،" اوہ ہور وی گمبھیر ہو گئی۔
"کیول اینا ہی انتر ہے کہ تیرے وچار غلط نے تے ایہناں دے ٹھیک،" اوشا نے آکھیا تے اس پرکار ہسن لگی جویں بجری دا بھریا-بھرایا ٹرکّ پکی سڑک 'تے الٹ گیا ہووے۔ اوشا دے اس عمل اتے پربھا دی حالت اتیئنت نازک ہو گئی۔ اک وار تاں اس دے چہرے دا رنگ سنجھ دے سورج دی ودائگی کرن ورگا ہو گیا۔ اک نرس پربھا دے پھیپھڑیاں وچ ہوا بھرن لگّ پئی۔ ایہہ سبھ کجھ نوں تکّ کے اوشا دا چہرہ پونی ورگا ہو گیا۔ نرس پربھا دے پھیپھڑیاں وچ ہوا بھر رہی سی تاں اوشا بے روک بولی جا رہی سی۔ اس دی آواز پگھل چکی سی، "میں اپنی مرضی نال ہی تینوں ملن آئی ہاں۔ توں ناراض ہو گئی ایں… پربھا توں غصے ہو گئی ایں ہاسے وچ غصہ کاہدا؟ میں تاں مخول وچ کیہا سی کہ توں مینوں سدیا ہے۔ توں تھوڑھی سدیا سی… جے تہیؤں سدنا ہندا تاں ہن تکّ کدوں دی سدّ بیٹھی ہندی۔ توں میری فطرت نوں چنگی بھلی جاندی ایں، ہاسے وچ میں کئی گلاں ایہو جہیاں کہہ جاندی ہاں، جہڑیاں بالکل سچیاں نہیں ہندیاں۔ پربھا، بھولی پربھا! کی توں جاندی نہیں…؟"
میرے لئی ایہہ بالکل نواں درش سی۔ مینوں کجھ وی نہیں سی سجھّ رہا تے اک بتّ وانگ کھڑا ساں۔ لیڈی ڈاکٹر اس سارے پرتیکرم نوں بڑے گہہ نال ویکھ رہی سی۔ بڑے صبر نال۔ اوشا اس دی جان ہی لے کے چھڈیگی، مینوں جاپیا۔ پھیر وی میں نہ اوشا نوں گھرنا کر سکیا تے نہ ہی ستکار۔ کوئی ویہہ منٹ ایہو حالت رہی تے پھیر پربھا نوں ہوش پرتی۔ پیڑ گھٹ رہی سی اس دے مستک 'تے پرسنتا دے چنہ صاف وکھائی دے رہے سن جنہاں نوں چھپان دا اوہ نسپھل یتن کر رہی سی۔
اوشا دے بولاں وچ وی پہلاں جنی اچوتائی نہیں سی، "توں شاید ایہہ نہیں جاندی کہ میرے من وچ تیرے لئی کنا ستکار ہے۔ کوئی دور رہن نال ستکار گھٹ تاں نہیں جاندا، ودھ بھاویں جاوے۔ اک واری چنگا لگّ کے کوئی بھلّ تھوڑھی جاندا اے؟"
ہن پربھا دا چہرہ نرجند نہیں سی جاپدا۔ اس دا ساہ دور تکّ سنیا جا سکدا سی۔ اس دے چہرے 'تے نمانی جہی جت دا، نمانا جیہا نشہ سی۔ اس نے اوشا دے ہتھاں نوں چمیا تے بولی "میں تیری عزت دا بھار نہیں چکّ سکدی اوشا۔ توں میری عزت کر کے میرے 'تے احسان دا بھار سٹدی ایں۔ توں احسان کرن دا ولّ جاندی ایں تے میں جاندی نہیں۔ پر اس دا بھاوَ ایہہ تاں نہیں کہ میں…،" کہندی پربھا رک گئی۔ اس دے چہرے دی گمبھیرتا دسدی سی کہ جو کجھ اس نے کیہا سی، اوہ اس دے گمبھیر نیناں دا گمبھیر سچ سی۔ "اصل وچ پتہ نہیں کیوں میں مر جانا چاہدی ہاں۔" اینا کہہ کے اوہ شانت اڈول اپنے بسترے 'تے لیٹ گئی، جویں موت نوں اڈیک رہی ہووے۔
میں اس دی چارپائی 'تے بیٹھ گیا۔ پھیر اس نے اپنا ہتھ میرے ہتھاں وچ دے کے کیہا، "مر جانا کوئی ایڈا وڈا گناہ وی نہیں۔ میں تہاڈی رنی ہاں، تسیں میری جان بچاؤن واسطے اینے کشٹ جھلے۔"
تے پھیر اس نے اوشا نوں سمبودھن کر کے آکھیا، "توں احسان کرن دا ولّ جاندی ایں، میں نہیں جاندی۔ تے اس دا بھاوَ ایہہ تاں نہیں کہ…" اسنے دوبارہ کجھ کہن دا یتن کیتا پر اسپھل۔ اس توں اگے اس نے کجھ نہ کیہا۔ کیول مسکرائی تے اس دیاں اکھاں مسکراؤندیاں ہی سوں گئیاں، اک سدیوی نیند۔
چھن بھر لئی چپھیرے چپّ پسر گئی۔ پربھا دے ٹھنڈے جسم نوں اوشا نسپھل ہی جپھیاں پاؤندی رہی۔
اس توں پچھوں اوشا بڑے صبر تے سنتوکھ نال اٹھی اتے ہسپتال دے ورانڈے وچ ٹہلن لگّ پئی۔ اوہ انج سنتشٹ جاپدی سی جویں کوئی انہونی نہیں، سگوں بالکل قدرتی گھٹنا واپری ہووے۔ جدوں میں پل کو بھر پربھا کول بیٹھ کے باہر نکلیا تاں اوشا سجے پیر دا سینڈل لاہ کے ورانڈے دے فرش 'تے اپنا انگوٹھا گھما رہی سی۔
