Sianian De Tohfe
سیانیاں دے تحفے او ہینری
اک ڈالر ستاسی سینٹ۔ کلّ اینی رقم۔ ایہہ پیسے تاں اک اک نکے پیسے دے، دو دو پیسے دے سکے سن جہڑے مساں بچائے سن، کدی سبزی والے نال جھگڑا کیتا، کدی راشن والے نال۔ بھاء کردے کردے کدے کدے تاں ایوں لگدا کہ عورت بڑی کنجوس اتے لیچڑ ہے۔ تنّ وار ڈیلا نے رقم گنی۔ اوہی، اک ڈالر ستاسی سینٹ۔ اگلے دن سی کرسمس دا تیوہار۔ کردی وی کی اوہ۔ چھوٹے، میلے جہے سوفے اپر ڈگ کے رو ہی سکدی سی بس۔ ایہی اس نے کیتا۔ ایہو کجھ ہندا ہے ایہو جہے سمیں۔ سسکنا، نکّ سکیڑنا جاں کدے مسکراؤنا، اسے نوں زندگی کہندے نے نہ۔
اینا کو فرق ہور لا لوو کہ رونا زیادہ ہندا ہے، ہسنا گھٹّ۔
گھر دی مالکن، ساڈی نائکہ، پہلی منزل ول ودھ رہی ہے، رون والی منزل ول۔ آؤ گھر اپر اک نگاہ ماریئے۔ اٹھ ڈالر پرتی ہفتہ کرایہ۔ تنخواہ ہے، 30 ڈالر۔ گھر بارے کی گلّ کریئے۔ چارے پاسے غریبی دے دیدار ہو رہے ہن۔ ہیٹھاں دروازے دے باہر گھنٹی والا بٹن لگا تاں ہویا ہے پر کسے دی انگل کدی اس تکّ نہیں پجی۔ اک تختی ہے جس اپر لکھیا ہے، مسٹر جیمز ڈلنگھم ینگ۔
کسے زمانے 'چ اس مکان مالک دی حالت کجھ چنگی سی۔ ادوں تختی اپر ڈلنگھم شبد کجھ زیادہ چمکدا ہندا سی۔ ہن سنگڑ کے تنخواہ 30 ڈالر رہِ گئی تاں ڈلنگھم دے اکھر دھندلے پے گئے۔ ڈلنگھم دی ہن تاں صرف ڈی ٹھیک طرحاں دسدی ہے پر جدوں مسٹر جیمز ڈلنگھم ینگ گھر پرتدے تاں اوہناں دی پتنی، شریمتی جیمز ڈلنگھم، جیہنوں ہن اسیں ڈیلا کہندے ہاں، پتی نوں گلوکڑی وچ گھٹّ لیندی، اوہنوں جیمز کہہ کے بلاؤندی۔ ایہہ سبھ اس نوں بڑا چنگا لگدا۔
ڈیلا رون توں ہٹی۔ گلھاں اپر رتا کو پاؤڈر ملیا۔ کھڑکی کول کھلوتی، واڑ اپر چڑھدی بھوری بلی نوں دیکھن لگی۔ کل نوں ہے کرسمس دا تیوہار تے کول ہن اک ڈالر ستاسی سینٹ۔ اس رقم نال اوہ جم واسطے کہڑا تحفہ خریدے؟ کنیاں مہینیاں توں اک اک پیسہ بچا رہی سی۔ نتیجہ کی نکلیا؟ تیہہ ڈالر ہفتہ تاں تنخواہ ہے۔ ایہدے نال بندا کی اے؟ جنا کو سوچدی، خرچہ اس توں زیادہ ہو جاندا۔ ہمیش ایہی ہندا۔ جم دے تحفے لئی اک ڈالر ستاسی سینٹ، پیارا جم۔ اس واسطے کجھ سوہنا خریدن دی یوجنا لئی کنے کنے سہاونے گھنٹے بتائے سن۔ کوئی اجیہی چیز جہڑی سوہنی ہووے، عجیب ہووے، دل-کھچویں ہووے، جہڑی جم لایق ہووے بس۔ کھڑکیاں وچکار کندھ اپر شیشہ ٹنگیا ہویا سی۔ اٹھ ڈالر کرائے والے مکان وچ تسیں اجیہا شیشہ دیکھیا ہونے۔ اک کمزور پتلا جیہا بندہ شیشے نام دی اس چیز وچوں اپنی شکل دا ٹھیک اندازہ لا لیندا سی۔
اچانک اوہ کھڑکی ولوں مڑ کے شیشے اگے جا کھلوتی۔ چہرے دا رنگ تاں ویہہ سکنٹاں وچ اڈ گیا پر اکھاں وچ چمک رہی۔ چھیتی اس نے اپنے وال کھولھ دتے جو ہیٹھاں ولّ دور تک کھسک گئے۔
جیمز ڈلنگھم ینگ خاندان پاس دو اجہیاں چیزاں سن جنہاں دی مالکی کارن اوہ فخر کریا کردے سن۔ اک سی سونے دی گھڑی جہڑی پہلاں اوہناں دے پتا پاس سی تے اس توں پہلاں دادا جی پاس۔ دوجی املّ وستو سن ڈیلا دے کیس۔ ایران دی سبھ توں سوہنی مہارانی شیبا جے کتے ڈیلا دے فلیٹ ساہمنے رہندی ہندی تاں اپنے کیس سکاؤن لگیاں ڈیلا، شیبا دے بیش قیمتی ہیریاں نوں مدھم پا دندی۔ اویں ہی سمراٹ سلیمان جے اس عمارت دا چوکیدار ہندا، اس نے اپنا سارا خزانہ اس دے تہہ خانے وچ دبیا ہندا اتے جم اس نیڑے دی لنگھدا ہویا اپنی گھڑی توں سماں دیکھدا تاں سلیمان نے ایرکھاوس اپنی داہڑی کھرچن لگّ جانا سی۔
ڈیلا دے خوبصورت کیس لہراؤندے چمچماؤندے ایؤ لمک رہے سن جویں کوئی جھرنا ہیٹھاں اتر رہا ہووے۔ گوڈیاں تکّ لمے وال، ایوں لگدا سی جویں اس دا لباس ایہی ہووے۔ گھبرا کے والاں نوں اس نے چھیتی دے کے پھیر بنھ لیا۔ پل بھر سنّ جہی کھلوتی رہی تے پھر اچانک اس دی اکھ وچوں اک ہنجھو گھسے قالین اپر جا ڈگا۔ اس نے پرانی بھوری جاکٹ پہنی تے پرانا بھورا ٹوپ سر 'تے رکھیا۔ اکھاں وچ لشک، دھڑادھڑ سخت قدماں نال پوڑی توں ہیٹھاں اتری تے جدوں تیزی نال مڑی تاں سکرٹ لہرایا۔ جس دوکان ساہمنے جا کے رکی اس اپر بورڈ لگا ہویا سی، میڈم سوپھرانی-والاں توں بنیاں وستاں۔ بھجدی ہوئی اوہ دوکان دیاں پوڑیاں چڑھی، رکی تاں ہپھ رہی سی۔ اچی لمی میڈم سوپھرانی سہج مجاز، دل نوں ٹھنڈھ پاؤن والی عورت سی۔
ڈیلا نے پچھیا، میرے وال خریدوگے؟
میڈم نے کیہا، ایہو تاں میرا کاروبار ہے۔ ٹوپ اتارو۔ پہلاں دیکھ لواں کیہو جہے ہن تہاڈے وال۔
سنہری والاں دا جھرنا زمین ول دوڑیا۔ میڈم نے اپنے تجربیکار ہتھاں نال والاں نوں تولدیاں کیہا، ویہہ ڈالر۔
ہولی دے کے ڈیلا نے کیہا، دیؤ۔
اگلے دو گھنٹے گلابی کھنبھاں اپر سوار ہو کے اڈ گئے۔ سیانا پاٹھک میرے گھسے پٹے النکاراں ول بے شک دھیان نہ وی دیوے۔ ڈیلا نے ایہہ سماں دوکاناں وچ رکھے سامان دی پھولا پھالی کردیاں بتایا۔ جس چیز دی اس نوں تلاش سی آخر اوہ مل ہی گئی۔ ایہی تاں اوہ لبھّ رہی سی۔ ایہی تاں سی جم واسطے، صرف جم واسطے۔ ساریاں دوکاناں چھان ماریاں سن پر کتے ایہہ نہیں سی-ایہہ سی جیب وچ رکھن والی جم دی گھڑی واسطے پلاٹینم دی زنجیر۔ ڈزائن سادہ پر دل کھچواں۔ ڈزائن دی تھوڑھی، قیمت تاں اس دی دھات دی سی۔ ہریک ودھیا چیز اوہ ہندی ہے جس دا اصلا ودھیا ہووے۔ باہرلی دکھاوٹ توں کی لینا دینا۔ پہلی نظر ہی جان گئی سی کہ ایہہ چینی بنی ہی جم دی گھڑی واسطے ہے۔ جم وی ایہو جیہا سی، سادہ جیہا پر املّ۔ لؤ جی جہو جہی زنجیر اوہو جیہا جم۔ بن گئی گلّ۔
جدوں ڈیلا گھر پجی تاں اس دی مستی تھوڑی کو گھٹ ہو گئی۔ ہن اوہ وہارک، اکلوند بندیاں وانگ سوچن لگی۔ الماری وچوں اوہ سوئیاں کلپّ کڈھے جنہاں نوں گرم کرکے وال گھنگرالے کریدے ہن۔ سوئیاں کلپّ چلھے اپر گرم کرن لگی تے پھر لگّ گئی سر دی اس بربادی نوں سنوارن وچ، جہڑی بربادی پیار وچ اکثر ہویا ہی کردی ہے۔ ایہو جہی بربادی خاصی کشٹدائک ہویا کردی ہے۔
چالی منٹ لگے۔ ڈیلا دا سر چھوٹے چھوٹے گھنگرالے والاں نال سج گیا۔ ایوں لگدا سی جویں سکولوں بھجی بچی ہووے کوئی۔ شیشے اگے کھلو کے پھر اس نے پورے دھیان نال اپنی شکل دا آلوچناتمک جائزا لیا-پہلی نظر دیکھن سار جے جم نے مینوں جانو نہ ماریا تاں کہیگا کہ توں کرسمس دے گوئیاں ورگی لگدی ہے۔ پر میں کی کردی بئی؟ اک ڈالر ستاسی سینٹاں نال کی خریددی اپنے جم واسطے؟
ٹھیک ستّ وجے اس نے کافی بنائی۔ سٹوو 'تے کڑاہی رکھی۔ جم آؤن ہی والا ہے نہ۔ گرما گرم پکوڑے بناوانگی۔ لیٹ ہندا ہی نہیں کدی۔ چینی دا گول چھلا بنا کے اس نے مٹھی وچ بند کر لیا تے دروازے نیڑے رکھے سٹول 'تے بیٹھ کے اڈیکن لگی۔ پوڑیاں چڑھدے قدماں دی آواز سنی۔ پل بھر لئی اس دا چہرہ شانت ہویا۔ جیون دیاں نکیاں نکیاں چیزاں حاصل کرن واسطے پرارتھنا کری جانی اس دی عادت سی۔ اس پل وی پھسپھسائی، ہے پربھو، مہر رکھیں، ہن وی میں جم نوں سوہنی ای لگاں۔
دروازہ کھلھیا۔ جم اندر آیا۔ دروازہ بند کیتا۔ پتلا جیہا کمزور جیہا لگّ رہا سی وچارا۔ عمر کیول بائی سال پر موڈھیاں 'تے پریوار دا بوجھ پورا۔ اس نوں نواں اوورکوٹ چاہیدا سی۔ اوہدے کول تاں دستانے وی نہیں سن۔ جم اندر لنگھیا۔ جویں کوئی بندہ شکاری کتے نوں دیکھ کے اڈول کھلو جاندا ہے اسے طرحاں اہل ہو گیا۔ اس دی نظر ڈیلا اپر پے چکی سی۔ اوہ اس طرحاں کیوں دیکھ رہا سی-ڈیلا نوں پتہ نہ لگا۔ اوہ ڈر گئی جم دیاں اکھاں وچ نہ غصہ سی، نہ حیرانی، نہ نفرت۔ اس دا ہاو بھاوَ بھیانک نہیں سی، نہ ہی اجیہی کوئی بھاونا سی جس واسطے ڈیلا اپنے آپ نوں تیار کری بیٹھی سی۔ جم لگاتار ڈیلا دے چہرے ول دیکھی گیا تے جہڑے بھاوَ جم دے چہرے اپر اکرے ہوئے سن، ڈیلا نوں سمجھ وچ نہ آئے۔
ڈیلا نے اس ول سرکدیاں کیہا، جم، پیارے جم، مینوں ایوں نہ دیکھ۔ میں اپنے وال کٹوا کے ویچ دتے کیونکہ میں تہانوں کرسمس سوغات دتے بغیر رہِ نہیں سکدی سی۔ وال تاں چھیتی پھیر لمے ہو جانے نے۔ مینوں وشواس ہے تسیں برا نہی مناؤنگے۔ سوغات تاں دینی سی۔ میرے وال تیزی نال ودھدے نے۔ مینوں شبھ کرسمس کہو جم۔ آؤ جم۔ موج مستی کریئے۔ تہانوں پتہ نہیں میں کیہو جہی سوغات تہاڈے لئی خرید کے لیائی آں۔
توں اپنے وال کٹوا دتے، جم بولیا۔ اس نے ایہہ شبد اینے سہجے سہجے بولے جویں کہ بہت زور لاؤن بعد وی کسے نوں گلّ سمجھ نہ آئی ہووے۔ کٹوا ہی نہیں دتے، ویچ وی دتے، ڈیلا نے کیہا، کی بنا والاں توں مینوں پیار نہیں کروگے؟ بغیر والاں دے وی میں تاں میں ای ہاں ناں۔ حیران جہی نظر جم نے کمرے وچ دوڑائی۔ جویں کوئی شیدائی وہار کردا ہے۔ جم پھر بولیا، کی آکھیئے توں؟ کہ تیرے کیس چلے گئے؟ ڈیلا بولی، ہن نی لبھنے اوہ۔ میں دسئ نہ۔ وک وی گئے۔ چلے گئے۔ عمر ہی اینی سی میرے کیساں دی۔ ڈیلا دی آواز ہن گمبھیر اتے مٹھاسپورن ہو گئی پر تہاڈے بارے میرے پیار دی گنتی کوئی نی کر سکدا۔ پیارے جم، پکوڑے بناواں؟
سنّ-مسنّ جہی حالت وچوں جم ہن باہر نکلیا۔ اس نے ڈیلا نوں گلوکڑی وچ گھٹ لیا۔
آؤ پاٹھکو، دس سکنٹاں واسطے آپاں اپنا دھیان کسے ہور معمولی جہی چیز ول کریئے۔ ہفتے دے اٹھ ڈالر جاں دس لکھ، فرق کی ہے؟ گنت شاستری اتے گیانی دھیانی غلط ملط اتر دینگے۔ میجئی درویس، یقیناً بے شمار قیمت دے تحفے لے کے آئے سن پر ایہہ گلّ اوہناں وچ وی نہیں سی۔ گلّ تاں تہانوں اجے دسنی ہے۔ اوورکوٹ دی جیب وچوں جم نے اک لفافہ کڈھیا تے میز اپر سٹّ دتا۔
جم نے کیہا، غلط نہ سمجھیں ڈیلا۔ توں والاں دا سٹائیل بدل دتا جاں شیپو بدل دتا، اس گلّ نال میرے پریم نوں فرق نہی پیندا۔ ایوں ہو ای نہی سکدا کدی۔ پر جدوں توں ایہہ لفافہ کھولھینگی تا تینوں میری پریشانی دا پتہ لگیگا۔
گوریاں انگلاں نے لفافے دا دھاگہ ادھیڑیا۔ اف، اک دردناک چیک۔ ہن شروع ہوئی زنانیاں والی حرکت، ہردیویدھک ورلاپ۔ موٹے موٹے ہنجھو۔ دھرواس دین واسطے گھر دے مالک نوں خاصی طاقت لاؤنی پئی۔
لؤ جی پیکٹ وچوں نکلیا بے انت سوہنیاں کنگھیاں اتے کلپاں دا پورا سیٹ۔ اوہی سیٹ جہڑا براڈوے دی وڈی دوکان وچ ڈیلا نے اک ویر وار وار دیکھیا سی تے اس دی تکنی وچوں اس نوں خریدن دی اچھا جم نے پڑھ لئی سی۔ اینیاں خوبصورت کنگھیاں؟ کچھو دی کھوپری دے بنے ہوئے تے موتیاں نال مڑھے کنارے، لشکارے ماردے ہوئے کلپّ۔ اینے سوہنے رنگ، ڈیلا دے والاں دی رنگت دے، اوہناں والاں ورگے جہڑے کٹ گئے تے وک گئے۔ بڑیاں مہنگیاں کنگھیاں ڈیلا کہڑا جاندی نہیں سی۔ اوہ جاندی سی، کدی نہیں خرید سکیگی ایہہ کنگھیاں تے کلپّ، کدی نہیں سجا سکیگی۔ پر اپنے دل دا کی کردی اوہ؟ کلپاں دی خواہش، بے صبری، اوہناں نوں پراپت کرن دی تیبر اچھا سبھاوک سی۔ اوہی کنگھیاں کلپّ ہن اوہدے سن، پر اوہ لمے کیس جنہاں دا شنگار ایہناں کلپاں نے بننا سی، اوہ چلے گئے سن دور۔
جہڑا تحفہ ڈیلا نے لیاندا سی اوہ جمّ نے اجے نہیں دیکھیا سی۔ کھلھی ہتھیلی اپر چینی رکھ کے ڈیلا نے جم نوں دکھائی تے بہت اتسکتا نال جم ولّ دیکھن لگی۔ چینی تاں لشکارے مار ہی رہی سی ڈیلا دیاں اکھاں وچ کہڑا گھٹّ چمک آئی؟ بہت غضب دی ہے کہ نہیں جم؟
ایہہ خریدن لئی میں سارا شہر پھرول ماریا۔ توں ہن دن وچ سو سو وار ٹائم دیکھیا کرینگا۔ لیاؤ، ادھر کرو اپنی گھڑی۔ دیکھیئے کویں لگیگی اس نال ایہہ۔
ڈیلا دی گلّ منن دی تھاں جم سوفے 'تے لڑھک گیا۔ سر ہیٹھاں ہتھ رکھ کے مسکرایا، ڈیلا تھوڑی دیر لئی آپاں کرسمس دے تحفے اک پاسے رکھ دیئیے۔ ایہہ انے سوہنے نے کہ آپاں ایہناں نوں پہنن دے قابل نہیں بس۔ تیرے واسطے کنگھیاں کلپّ خریدن واسطے میں اوہ گھڑی ویچ آیاں۔ چلو ٹھیک ہویا۔ ہن ایوں کر، پکوڑے تل۔
تہانوں پتہ ای اے پاٹھکو، ایہہ میجئی بڑے دورندیش سن۔ یقیناً دورندیش۔ پنگھوڑے وچ لیٹے یسوع واسطے تحفے لے کے آئے سن اوہ۔ اوہناں دے تحفے کہڑا گھٹّ قیمتی سن؟ پر اک فرق ہے۔ جے چاہندے، میجئی اپنے تحفے بدل سکدے سن، دوکاندار بدل کے ہور دے دندا۔ اتھے میں اپنے ٹٹے-پھٹے انداز وچ نکے فلیٹ وچ رہندے دو مورکھ بچیاں دی کہانی سنائی ہے جنہاں نے اپنے سبھ توں قیمتی خزانیاں دی راکھ بنا دتی۔ تاں وی، اس کلیگ وچ اکلوند لوکاں لئی میرے ایہہ دو شبد سنو، جنے لوک سوغاتاں دندے ہن، اوہناں وچوں ایہو دو سبھ توں ودھیک عقل مند ہن۔ لوک تحفے لینگے/دینگے پر ساریاں وچوں ودھیک سیانے ڈیلا تے جم ہن۔ ہر تھاں، اوہی سیانے ثابت ہونگے۔میرے لئی تاں اوہی میجئی ہن ۔
انوواد: پرو. ہرپال سنگھ پنو
