ਕਾਵਿ ਰੂਪ ਕਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਗਠਵਾਲਾ

(ਇਹ ਰਚਨਾ ਐਂਤਨ ਚੈਖ਼ਵ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
'ਗਿਰਗਿਟ' ਦੇ ਕਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ
ਕੀਤੇ ਅਨੁਵਾਦ ਦਾ ਕਾਵਿ ਰੂਪ ਹੈ)

ਥਾਨੇਦਾਰ ਓਚੂਮੀਲੋਵ ਦੇ ਨਵਾਂ-ਨਕੋਰ, ਵੱਡਾ ਕੋਟ ਸੀ ਪਾਇਆ ।
ਹੱਥ ਵਿਚ ਉਸ ਇਕ ਬੰਡਲ ਫੜਿਆ, ਵਿਚ ਮੰਡੀ ਦੇ ਆਇਆ ।
ਉਸਦੇ ਪਿਛੇ ਲਾਲ ਸਿਰਾ ਸਿਪਾਹੀ, ਸੀ ਇਕ ਟੁਰਦਾ ਆਉਂਦਾ ।
ਰਸ ਭਰੀਆਂ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ਚੁੱਕੀਂ, ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਦਮ ਉਠਾਉਂਦਾ ।
ਸੁੰਨਸਾਨ ਮੰਡੀ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਨਾ ਦਿਸੇ, ਕਿਧਰੇ ਕੋਈ ਪਰਛਾਵਾਂ ।
ਸ਼ਰਾਬਖ਼ਾਨੇ, ਦੁਕਾਨਾਂ ਗਾਹਕਾਂ ਲਈ ਸੀ, ਅੱਡ ਖਲੋਤੇ ਬਾਹਵਾਂ ।
ਰੱਬ ਦੀ ਰਚੀ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ, ਵੇਖਣ ਨਾਲ ਉਦਾਸੀ ।
ਮੰਗਤਾ ਤੱਕ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਓਥੇ, ਓਸ ਜਗਾਹ ਦਾ ਵਾਸੀ ।

ਥਾਨੇਦਾਰ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਫਿਰ, ਇਕ ਆਵਾਜ਼ ਸੀ ਆਈ ।
"ਤੂੰ ਕੁਤੀੜ ਕੱਟੇਂਗਾ ਮੈਨੂੰ, ਇਹਨੂੰ ਜਾਣ ਨਾ ਦੇਣਾ ਭਾਈ ।
ਕੱਟਣ ਦੀ ਹੁਣ ਏਸ ਜਾ ਤੇ, ਨਹੀਂ ਕਿਸੇ ਆਗਿਆ ਕੋਈ ।
ਫੜੀਂ ਰੱਖੋ ਇਹਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਮੁੰਡਿਓ, ਜਿੱਦਾਂ ਮੁਜਰਮ ਕੋਈ ।"
ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਚਊਂ-ਚਊਂ ਸੁਣਕੇ, ਥਾਨੇਦਾਰ ਨੇ ਉਧਰ ਤੱਕਿਆ ।
ਤਿੰਨ ਲੱਤਾਂ ਤੇ ਕੁੱਤਾ ਆਵੇ, ਇਕ ਵਿਹੜੇ 'ਚੋਂ ਨੱਠਿਆ ।
ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬੰਦਾ ਭੱਜਿਆ ਬਾਹਰ ਨੂੰ ਇਕ ਆਇਆ ।
ਠੇਡਾ ਖਾ ਕੇ ਡਿੱਗਿਆ ਪਰ ਕੁੱਤਾ ਲੱਤੋਂ ਕਾਬੂ ਆਇਆ ।
"ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਣ ਨਾ ਦੇਈਂ," ਆਵਾਜ਼ ਕਿਸੇ ਫਿਰ ਮਾਰੀ ।
ਉਨੀਂਦੇ ਲੋਕੀਂ ਬਾਹਰ ਝਾਕਣ, ਭੀੜ ਜੁੜ ਗਈ ਭਾਰੀ ।
ਸਿਪਾਹੀ ਆਖੇ, "ਇਉਂ ਲੱਗਦੈ ਝਗੜਾ ਕੋਈ ਹੋਇਆ ।"
ਥਾਨੇਦਾਰ ਭੀੜ ਵੱਲ ਮੁੜਿਆ, ਤੇ ਕੋਲੇ ਆ ਖਲੋਇਆ ।
ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਬਟਨ ਵਾਸਕਟ ਪਾਈ ਇਕ ਬੰਦਾ ਉਸਨੇ ਤੱਕਿਆ ।
ਉਂਗਲੀ ਵਿਚੋਂ ਖ਼ੂਨ ਸੀ ਵਹਿੰਦਾ ਹੱਥ ਉਸ ਉਪਰ ਚੱਕਿਆ ।
ਉਂਗਲ ਉਸ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਝੰਡਾ ਲੋਕਾਂ ਤਾਈਂ ਸੀ ਲਗਦੀ ।
ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਦਿੰਦੇ ਉਸਦੇ ਮੂੰਹੋਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਬੋ ਪਈ ਸੀ ਵਗਦੀ ।
ਥਾਨੇਦਾਰ ਨੇ ਝੱਟ ਪਛਾਣਿਆ ਉਹ ਖਰੀਊਕਿਨ ਸੁਨਿਆਰਾ ।
ਭੀੜ ਵਿਚਾਲੇ ਲੱਤਾਂ ਪਸਾਰੀ ਪਿਆ ਸੀ ਮੁਜਰਮ ਬੇਚਾਰਾ ।
ਸਰੀਰ ਉਸਦਾ ਠੰਢ ਤੇ ਡਰ ਨਾਲ ਕੰਬ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪੂਰਾ ।
ਤਿੱਖੇ ਨੱਕ ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਵਾਲਾ ਉਹ 'ਬੋਰਜ਼ੋਈ' ਕਤੂਰਾ ।

ਮੋਢੇ ਮਾਰਕੇ ਰਾਹ ਬਣਾਉਂਦਾ ਥਾਨੇਦਾਰ ਅੱਗੇ ਆਇਆ ।
"ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹੈ, ਕੌਣ ਸੀ ਜੋ ਚਿੱਲਾਇਆ ?
ਤੂੰ ਏਥੇ ਦੱਸ ਕੀ ਕਰ ਰਿਹੈਂ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਝਗੜਾ ਪਾਇਆ ?
ਤੂੰ ਉਂਗਲ ਉੱਤੇ ਕਿਉਂ ਚੁੱਕੀ ?" ਉਹਨੇ ਆ ਪੁਛਾਇਆ ।
ਸੁਨਿਆਰਾ ਮੁੱਠੀ ਵਿਚ ਖੰਘਿਆ, ਫਿਰ ਗੱਲ ਉਸ ਕੀਤੀ ।
"ਮੈਂ ਸਾਂ ਲੇਲੇ ਵਾਂਗੂੰ ਆਉਂਦਾ ਬਿਲਕੁਲ ਚੁਪ-ਚੁਪੀਤੀ ।
ਮਿਤਰੀ ਮਿਤਰਿਚ ਨਾਲ ਲੱਕੜ ਦਾ ਕੰਮ ਸੀ ਮੇਰਾ ਕੋਈ ।
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਇਸ ਕੁਤੀੜ ਨੇ ਮੇਰੇ ਚੱਕ ਵਢਿਓਈ ।
ਮੈਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹਾਂ ਬੰਦਾ ਉਂਗਲ ਬਿਨਾ ਨਹੀਂ ਸਰਨਾ ।
ਮੇਰਾ ਕੰਮ ਬੜਾ ਤਕਨੀਕੀ ਹੁਣ ਮੈਂ ਇਹ ਕਿਦਾਂ ਕਰਨਾ ।
ਮੈਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਇਵਜਾਨਾ ਦਿਵਾਓ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਵੀ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ।
ਕੁੱਤੇ ਏਦਾਂ ਵੱਢਣ ਲੱਗ ਪਏ ਔਖਾ ਹੋਜੂ ਜੱਗ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ ।"
ਖੰਘੂਰਾ ਮਾਰਕੇ ਰੁਅਬ ਨਾਲ ਫਿਰ ਥਾਨੇਦਾਰ ਇਹ ਪੁਛਦਾ ।
"ਹੂੰ.. ਅੱਛਾ, ਕੀਹਦਾ ਇਹ ਕੁੱਤਾ ? ਪਤਾ ਦਿਓ ਮੈਨੂੰ ਉਸਦਾ ।
ਮੈਂ ਗੱਲ ਏਥੇ ਨਹੀਂ ਛੱਡਣੀ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦਿਖਾਉਣਾ ।
ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਐ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੈਣਾ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਣਾ ।
ਜੋ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੁਰਮਾਨਾ ਕਰਨਾ ਭਾਰਾ ।
ਉਸ ਬਦਮਾਸ਼ ਨੂੰ ਮੈਂ ਸਿਖਾਉਣਾ ਕੁੱਤਾ ਜੀਹਦਾ ਅਵਾਰਾ ।
ਯੇਲਦੀਰਿਨ, ਤੂੰ ਪਤਾ ਲਗਾ ਕੁੱਤਾ ਹੈ ਇਹ ਕਿਸਦਾ ?
ਲਿਖ ਬਿਆਨ, ਫਿਰ ਕੁੱਤੇ ਵਾਲਾ ਵੱਢਣਾ ਪੈਣਾ ਫਸਤਾ ।
ਹੋ ਸਕਦੈ ਕੁੱਤਾ ਹਲਕਾਇਆ ਹੋਵੇ ਮਰਨਾ ਇਸਦਾ ਚੰਗਾ ।
ਇਹ ਕੁੱਤਾ ਕੀਹਦਾ ਮੈਂ ਪੁਛਦਾ, ਕੋਈ ਦੱਸੋ ਉਹ ਬੰਦਾ ?"

"ਜਰਨੈਲ ਜ਼ੀਗਾਲੋਵ ਦਾ ਕੁੱਤਾ," ਆਵਾਜ਼ ਕਿਸੇ ਦੀ ਆਈ ।
"ਯੇਲਦੀਰਿਨ, ਮੇਰਾ ਕੋਟ ਲੁਹਾਈਂ, ਕਿੰਨੀ ਗਰਮੀ ਭਾਈ ।
ਮੈਨੂੰ ਹੁਣ ਇੰਜ ਹੈ ਲੱਗਦਾ ਬਰਸਾਤ ਆਈ ਕਿ ਆਈ ।"
ਫਿਰ ਸੁਨਿਆਰੇ ਵੱਲ ਮੁੜਿਆ, ਕਹੇ, "ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਈ ।
ਇਸ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਤੈਨੂੰ ਕਿਦਾਂ ਵੱਢਿਆ ਤੇਰੀ ਐਨੀ ਉਚਾਈ ।
ਇਹ ਬੇਚਾਰਾ ਨਿੱਕਾ ਜਿਹਾ ਕੁੱਤਾ ਤੂੰ ਉਠ ਜੇਡ ਪਿਆ ਈ ।
ਤੂੰ ਕਿੱਲ ਨਾਲ ਛਿਲਵਾਈ ਉਂਗਲੀ ਫਿਰ ਸਕੀਮ ਬਣਾਈ ।
ਸੱਟ ਜੋ ਇਹ ਲੱਗ ਹੀ ਗਈ ਏ ਕਰੀਏ ਇਹਤੋਂ ਕਮਾਈ ।
ਮੈਂ ਜਾਣਦਾਂ ਤੇਰੇ ਵਰਗਿਆਂ ਨੂੰ, ਸਾਰੀ ਬਦਮਾਸ਼ਾਂ ਦੀ ਢਾਣੀ ।"
ਸਿਪਾਹੀ ਬੋਲਿਆ, "ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਕਰਨ ਦੀ ਆਦਤ ਇਹਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ।
ਬਲਦੀ ਸਿਗਰਟ ਮਜ਼ਾਕ ਨਾਲ ਇਸ ਨੇ ਨੱਕ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਉਤੇ ਲਾਈ ।
ਉਸਨੇ ਤਾਹੀਉਂ ਚੱਕ ਵੱਢ ਖਾਧਾ ਇਸਨੂੰ, ਹੁਣ ਪਾਵੇ ਹਾਲ ਦੁਹਾਈ ।"
ਸਿਪਾਹੀ ਦੀ ਇਸ ਹਰਕਤ ਉੱੇਤੇ ਸੁਨਿਆਰੇ ਨੇ ਖਾਧਾ ਗੁੱਸਾ ।
"ਝੂਠ ਨਾ ਮਾਰੀ ਜਾ ਓਏ ਕਾਣਿਆਂ, ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਕਦ ਡਿੱਠਾ ।
ਜਨਾਬ ਹੈਣ ਸਿਆਣੇ-ਬਿਆਣੇ, ਝੂਠ ਨਾ ਚਲਦਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲੇ ।
ਕੌਣ ਝੂਠਾ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਸਮਝਣ, ਕੌਣ ਰੱਬੀ ਸੱਚ ਬੋਲੇ ।
ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਮੁਕਦਮਾ ਚੱਲਾਓ, ਜੇ ਮੈਂ ਕੋਈ ਝੂਠ ਅਲਾਵਾਂ ।
ਮੇਰਾ ਭਾਈ ਵੀ ਵਿਚ ਪੁਲਸ ਦੇ, ਤੈਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਾਵਾਂ ।"

ਸਿਪਾਹੀ ਗੰਭੀਰ ਹੋਇਕੇ ਆਖੇ, "ਇਹ ਨਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੁੱਤਾ ।
ਜਰਨੈਲ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕੁੱਤੇ ਸਭ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਏ ਪੱਕਾ ।"
"ਮੈਨੂੰ ਆਪ ਇਹ ਲਗਦਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੁੱਤੇ ਸਭ ਨਸਲੀ ਨੇ ।
ਸਾਰੇ ਮਹਿੰਗੇ ਮੁੱਲ ਦੇ ਨੇ ਤੇ ਸਾਰੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅਸਲੀ ਨੇ ।
ਇਸ ਕੁਤੀੜ ਵੱਲ ਤਾਂ ਵੇਖੋ ਖੁਰਕ-ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਬਦਸੂਰਤ ।
ਜਰਨੈਲ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਇਹ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਪਈ ਜ਼ਰੂਰਤ ।
ਜੇ ਕੋਈ ਐਸਾ ਕੁੱਤਾ ਮਾਸਕੋ ਜਾਂ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਵਿੱਚ ਦਿੱਸੇ ।
ਪਤੈ ਉਸ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ ਹਰ ਕੋਈ ਪਵੇਗਾ ਉਹਦੇ ਪਿੱਛੇ ।
ਕਾਨੂੰਨ ਤੋਂ ਬੇਪਰਵਾਹ ਹੋ ਕੇ ਸਾਰੇ ਉਹਨੂੰ ਮਾਰ ਛੱਡਣਗੇ ।
ਪਿੱਛੋਂ ਜੋ ਹੁੰਦੈ ਹੋ ਜਾਵੇ ਪਹਿਲਾਂ ਫਸਤਾ ਉਸਦਾ ਵੱਢਣਗੇ ।
ਖਰੀਊਕਿਨ ਤੈਨੂੰ ਇਸ ਵੱਢਿਐ ਇਹ ਗੱਲ ਭੁੱਲ ਨਾ ਜਾਣਾ ।
ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਐ ਇਹਦੇ ਮਾਲਿਕ ਨੂੰ ਪੈਣਾ ਸਬਕ ਸਿਖਾਣਾ ।"

ਫਿਰ ਖ਼ਿਆਲ ਆਪਣਾ ਉੱਚ ਆਵਾਜ਼ੇ ਦੱਸਿਆ ਓਸ ਸਿਪਾਹੀ,
"ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਕੁੱਤਾ ਸੱਚੀਂ ਮੁੱਚੀਂ ਕਿਤੇ ਹੋਵੇ ਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੀ ।
ਵੇਖਣ ਨਾਲ ਹੀ ਕੋਈ ਕੁੱਤੇ ਦਾ ਕਦੇ ਮਾਲਕ ਦੱਸ ਸਕਿਆ ਏ ।
ਕੁਝ ਦਿਨ ਹੋਏ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਮੈਂ ਐਸਾ ਕੁੱਤਾ ਤੱਕਿਆ ਏ ।"
ਭੀੜ ਵਿਚੋਂ ਵੀ ਆਵਾਜ਼ ਇਹ ਆਈ, " ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੁੱਤਾ ।"
ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣਕੇ ਥਾਣੇਦਾਰ ਵੀ ਮੁੜਕੇ, ਹੋ ਗਿਆ ਦੋ-ਚਿੱਤਾ ।
"ਯੇਲਦੀਰਿਨ, ਮੇਰੇ ਕੋਟ ਪੁਆਈਂ, ਬੁੱਲਾ ਹਵਾ ਦਾ ਆਇਆ ।
ਇਹ ਬੁੱਲਾ ਵੇਖ ਕਿੰਨੀ ਠੰਢਕ ਹੈ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲਿਆਇਆ ।
ਇਹ ਕੁੱਤਾ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਤੂੰ ਜਰਨੈਲ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਾਵੀਂ ।
ਇਸ ਨੂੰ ਮੈਂ ਹੀ ਲੱਭ ਕੇ ਭਿਜਵਾਇਐ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸ ਆਵੀਂ ।
ਇਸ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਐਵੇਂ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਛੱਡਣਾ ਹੈ ਨਹੀਂ ਮੂਲੋਂ ਚੰਗਾ ।
ਮਤਾਂ ਇਹ ਕੀਮਤੀ ਕੁੱਤਾ ਵਿਗੜਕੇ ਬਣ ਹੀ ਨਾ ਜਾਵੇ ਗੰਦਾ ।
ਹਰ ਮੂਰਖ ਆਪਣੀ ਬਲਦੀ ਸਿਗਰਟ ਇਸ ਦੇ ਨੱਕ 'ਚ ਵਾੜੇ ।
ਕੁੱਤਾ ਬੜੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਹੁੰਦੀ ਮਤ ਸਿਗਰਟ ਇਸਨੂੰ ਸਾੜੇ ।
..ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਹੇਠਾਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਉੱਲੂ ਦੇ ਪੱਠੇ ਸੁਣ ਤੂੰ ।
ਆਪਣੀ ਗੰਦੀ ਉਂਗਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣਾ ਬੰਦ ਕਰਦੇ ਹੁਣ ਤੂੰ ।"

"ਔਹ ਵੇਖੋ, ਰਸੋਈਆ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪਰੋਖੋਰ ਹੈ ਆਇਆ ।
ਬਜ਼ੁਰਗਾ ਪਛਾਣ ਇਹ ਕੁੱਤਾ ਤੁਸਾਂ ਤੇ ਨਹੀਂ ਗੁਆਇਆ ।"
"ਕੋਈ ਹੋਰ ਗੱਲ ਕਰੋ, ਤੁਸਾਂ ਇਹ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਪੁੱਛੀ ।
ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਕੁਤੀੜ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਸਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਰੱਖੀ ।"
ਥਾਣੇਦਾਰ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਬੋਲਿਆ, "ਹੋਰ ਪੁੱਛਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਾ ਕੋਈ ।
ਇਸ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਮਾਰੋ ਹੁਣ ਗੋਲੀ, ਗੱਲ ਸਮਝੋ ਖ਼ਤਮ ਇਹ ਹੋਈ ।"
ਪਰੋਖੋਰ ਅੱਗੋਂ ਫਿਰ ਦੱਸਿਆ, "ਗੱਲ ਅਜੇ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ।
ਜਰਨੈਲ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਭਾਈ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਨੇ ਕੁੱਤੇ 'ਬੋਰਜ਼ੋਈ' ।"
ਇਹ ਸੁਣ ਥਾਨੇਦਾਰ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਮੁਸਕ੍ਰਾਹਟ ਭਰ ਆਈ।
"ਸੱਚੀਂ ਆਏ ਹੋਏ ਨੇ, ਕਦੋਂ ਦੇ ਜਰਨੈਲ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਭਾਈ ।
ਜ਼ਰਾ ਸੋਚੋ ਉਹ ਆਏ ਹੋਏ ਨੇ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਕਾਈ ।
ਕੀ ਉਹ ਠਹਿਰਨਗੇ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ? ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸ ਮੇਰੇ ਭਾਈ ।"
ਪਰੋਖੋਰ ਨੇ 'ਹਾਂ' ਕਹੀ ਤੇ ਥਾਣੇਦਾਰ ਨੇ ਗੱਲ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ,
"ਇਹ ਕੁੱਤਾ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਹੀਂ ਗੱਲ ਦੱਸੀ !
ਇਸ ਨੂੰ ਚੁੱਕ ਲੈ, ਕਿੰਨਾ ਸੁੰਦਰ ਇਹ ਨਿੱਕੂ ਜਿਹਾ ਕਤੂਰਾ ।
ਜਿਸਦੀ ਉਂਗਲ ਨੂੰ ਇਸ ਚੱਕ ਮਾਰਿਐ, ਉਹ ਹੈ ਬੇਸ਼ਊਰਾ ।"
ਪਰੋਖੋਰ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਪੁਚਕਾਰਿਆ ਕੁੱਤਾ ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਿਆ ।
ਭੀੜ ਖੜੋਤੀ ਸਭ ਹੱਸਣ ਲੱਗੀ ਸੁਨਿਆਰਾ ਬਹਿ ਝੁਰਿਆ ।
"ਮੈਂ ਅਜੇ ਤੈਨੂੰ ਫੇਰ ਵੇਖਾਂਗਾ," ਥਾਨੇਦਾਰ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਡਰਾਬਾ ।
ਵੱਡਾ ਕੋਟ ਆਪਣਾ ਲਪੇਟ ਕੇ ਮੰਡੀ ਵਿਚੋਂ ਉਹ ਟੁਰ ਗਿਆ ।